bonavita
bonavita

Menu główne

  • Diety
  • BonaVita.pl
  • Artykuły
    • Diety od A do Z
      • Dieta ketogeniczna – kompletny przewodnik
      • Korzyści zdrowotne mniszka lekarskiego w Twojej diecie
      • Jak zacząć odchudzanie: wskazówki dla początkujących?
      • Jak pozbyć się tłuszczu trzewnego?
      • Dieta białkowo-tłuszczowa na redukcji – jadłospis i efekty
    • Odżywianie
      • Napój izotoniczny – czym jest?
      • Talerz zdrowego żywienia
      • Porzeczka – dlaczego warto spożywać porzeczki?
      • Ziołowe herbaty na upały
      • Korzyści zdrowotne ostrego jedzenia
    • Psychologia
      • Jak poprawić pamięć i koncentrację? 7 skutecznych sposobów
      • Miłość zmienną jest – 6 etapów rozwoju związku
      • Proste i niezawodne sposoby na radzenie sobie ze stresem
      • Zaburzenia odżywiania towarzyszące depresji
      • Stres i aspekty żywieniowe u osób pracujących
    • Sport
      • Ćwiczenia na jędrne uda i pośladki – pozbądź się cellulitu
      • Jumping fitness – zasady, efekty i przeciwwskazania
      • Siłownia dla kobiet – szczegółowy plan na początek
      • Co jeść po treningu: 6 doskonałych przepisów
      • Węglowodany przed i po treningu. Podział węglowodanów
    • Zdrowie
      • Ziemia okrzemkowa – właściwości, zastosowanie i korzyści zdrowotne
      • Czosnek może szkodzić – poznajmy skutki uboczne jego spożywania
      • Olej z czarnuszki, jego zastosowanie i cudowne właściwości. Nie uwierzysz, że…
      • Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna
      • Produkty o działaniu przeciwzapalnym
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żwyności
    • Witaminy
  • Przepisy
  • Kontakt
Ulubione
  1. Home
  2. Artykuły
  3. Nadmiar i niedobór serotoniny. Jak podnieść poziom serotoniny?

Nadmiar i niedobór serotoniny. Jak podnieść poziom serotoniny?

serotonina nadmiar i niedobór jak podnieść poziom serotoniny
🕣 3 min czytania

Aktualizacja: 11 marca, 2025

Kiedy po raz pierwszy na początku XX wieku wyizolowano serotoninę zaczęto zastanawiać się nad rolą, a także powiązaniem jej niskiego poziomu z zaburzeniami nastroju oraz występowaniem stanów depresyjnych. Wraz z dopaminą uznawana jest za „hormon szczęścia”. To właśnie ona sprawia, że człowiek czuje się szczęśliwy, odczuwa przyjemność i euforię, a jej brak jest często powodem zaburzeń pracy wielu układów.

SPIS TREŚCI

Toggle
  • Serotonina
  • Nadmiar serotoniny
  • Niedobór serotoniny
  • Jak podnieść poziom serotoniny

Serotonina

Spośród znanych receptorów i neuroprzekaźników w naszym organizmie na szczególną uwagę zasługuje serotonina nazywana także 5-hydroksytryptaminą (5-HT). Związek ten powstaje w wyniku przemian metabolicznych (hydroksylacja, dekarboksylacja) jednego z niezbędnych aminokwasów egzogennych – tryptofanu. Ciekawostką jest, iż tylko około 1–2% spożytego z dietą tryptofanu ulega przekształceniu w serotoninę [3]. 5-hydroksytryptamina charakteryzuje się wszechstronnym działaniem fizjologicznym, pełniąc znaczącą rolę w regulacji ośrodkowego układu nerwowego [1]. Oprócz klasycznej roli serotoniny wielu naukowców opisuje jej wpływ na przewód pokarmowy, gdzie uczestniczy w regulacji czynności motorycznej i wydzielniczej. Jest ona bowiem ważnym  neuromediatorem, który pośredniczy w przekazywaniu bodźców czuciowych z przewodu pokarmowego do ośrodkowego układu nerwowego [3]. Warto wiedzieć, iż  5-HT opóźnia procesy starzenia się komórek, zapewnia zdrowy sen i pogodny nastrój.

Nadmiar serotoniny

Zarówno niedobór, jak i nadmiar „hormonu szczęścia” może negatywnie oddziaływać na nasz organizm. Aczkolwiek sam nadmiar serotoniny występuje bardzo rzadko i powstaje zwykle na skutek przedawkowania bądź przyjęcia zbyt dużej dawki leków przeciwdepresyjnych (inhibitory MAO, inhibitory SSRI), wywołując niebezpieczny zespół serotoninowy (ból głowy, halucynacje, biegunka, tachykardia). Należy wziąć pod uwagę, iż nadmiar tego hormonu może być przyczyną zahamowania procesu powstawania kości, co w efekcie prowadzi do osteoporozy, a także zaburzeń odżywiania (jadłowstręt psychiczny, brak apetytu)[2].

Niedobór serotoniny

Niedobór serotoniny często uznawany jest za przyczynę nie tylko zaburzeń nastroju, ale także stanów depresyjnych i lękowych. Mając na uwadze fakt, iż to właśnie od 5-hydroksytryptaminy zależy czy sygnał układu nerwowego będzie w stanie dotrzeć do wszystkich zakątków ciała, jej brak może również  prowadzić do apatii, problemów z koncentracją, ciężkich zaburzeń snu, a nawet skłonności do obżarstwa i depresji [2].

Jak podnieść poziom serotoniny

„Niektóre składniki żywności takie jak witaminy z grupy B, niektóre kwasy tłuszczowe, węglowodany oraz kofeina wpływają korzystnie na poprawę nastroju człowieka. Zwiększają one syntezę neuroprzekaźników – dopaminy i serotoniny – przez co poprawiają nastrój człowieka [1]”.

Przewlekły stres, niewłaściwa dieta często prowadzą do niedoboru prekursora serotoniny – tryptofanu. Ten aromatyczny aminokwas  należy do związków egzogennych i z tej racji nie może być syntetyzowany w organizmie człowieka, dlatego też musi być dostarczany wraz z pożywieniem. Do najbogatszych źródeł  tryptofanu należą produkty o dużej koncentracji białka, wśród których na szczególną uwagę zasługują nasiona roślin oleistych (tab.1) oraz produkty zwierzęce takie jak mięso czy ryby. Wśród społeczeństwa obserwowany jest nawyk sięgania po słodycze, celem podniesienia poziomu serotoniny, a w konsekwencji poprawy nastroju. Jednakże ten węglowodanowy zastrzyk szczęścia trwa niewątpliwie za krótko, a człowiek sięga po więcej, wskutek czego pojawiają się inne problemy jak nadwaga, otyłość, a następnie depresja. Wiadomo iż  do prawidłowej syntezy serotoniny niezbędne są także: witamina B6, witamina C oraz magnez, dlatego też w codziennym jadłospisie należy uwzględnić również produkty bogate  w te składniki. Oprócz pełnowartościowej diety dostarczającej w głównej mierze egzogennego aminokwasu, dobrym sposobem na podniesienie poziomu serotoniny są ćwiczenia fizyczne oraz długie spacery w słoneczne dni.

Tabela 1. Zawartość tryptofanu w wybranych produktach spożywczych [1, 3]

Środek spożywczy Zawartość tryptofanu w 100g produktu
pestki dyni 0,57
nasiona sezamu 0,37
pestki słonecznika 0,35
ser żółty 0,35
ryby 0,25–0,30
kakao 0,29
mięso 0,21–0,25
orzechy nerkowca 0,24
płatki owsiane 0,18
banan 0,01

Należy pamiętać, iż wszelkie niedobory składników pokarmowych mogą być przyczyną zaburzenia syntezy neuroprzekaźnika – serotoniny, a w konsekwencji prowadzić do pogorszenia nastroju oraz odczuwania stanów depresyjnych. W związku z tym nie tylko psychoterapia i farmakoterapia, ale również pełnowartościowa, bogata w nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3, zbilansowana dieta ma istotne znaczenie w zapobieganiu jak i leczeniu stanów depresyjnych i innych zaburzeń związanych z niedostateczną ilością neuroprzekaźnika jakim jest serotonina. Nie zawsze zdajemy sobie jednak sprawę, że za wszelkie zmienne nastroje, emocje odpowiada nasz mózg wraz z  tworzącym się w układzie nerwowym szeregiem neuroprzekaźników.

 

Literatura:

  1. Gibowski P., Misztal A., 2016. Wpływ diety na samopoczucie psychiczne. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLIX, 1, 1-9.
  2. Markowicz – Narękiewicz A. 2009 – 2011.Związek między wydzielaniem neuroprzekaźników a powstawaniem chorób psychicznych – na szczegółowo omówionym przykładzie depresji. Neurokognitywistyka w Patologii i Zdrowiu, 2009 – 2011. Pomorski  Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, 55-59.
  3. Stępień A., Walecka – Kapica E., Błońska A., Klupińska G. 2014. Rola tryptofanu i serotoniny w patogenezie i leczeniu zespołu jelita nadwrażliwego. Folia Medica Lodziensia, 41/2, 139-154.
Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Oceń artykuł
Autor artykułu:
Dominika Guzik
Dominika Guzik , Dyplomowany dietetyk i biotechnolog żywności. Pasjonatka sztuki kulinarnej i ziołolecznictwa.
Udostępnij na FB
Wyślij na e-mail
Dodaj do ulubionych
depresja

Dieta w depresji – rola…

Jedzenie jest bardzo ważnym aspektem naszego życia. Mało kto zdaje sobie sprawę, jak bardzo może pomóc to, co jemy w leczeniu depresji. Czytaj dalej...

Tryptofan – rola w depresji,…

Depresja może być także spowodowana zła dietą ubogą w tryptofan. Poznajcie substancję, która zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i chroni depresją. Czytaj dalej...

Inne artykuły z tej kategorii

Catering dietetyczny w Łodzi – dlaczego warto spróbować?
Czy naprawdę ich potrzebujesz? Fakty i mity o suplementach
Uzależnienia behawioralne – jak rozpoznać problem i gdzie szukać wsparcia?
Kiedy można spać na plecach? Sprawdź!
Monohydrat kreatyny – wsparcie dla ciała i umysłu
Jak wybrać odpowiedni tonik do twarzy?
Jak działają wcierki na porost włosów?
Jak przygotować gardło na świąteczne śpiewanie kolęd i głośne rozmowy w rodzinnym gronie?
Kobieta z bólem brzucha na żółtym tle
Refluks żółciowy – objawy, leczenie, domowe sposoby
Który kraj na świecie ma najzdrowszą dietę?

Popularne tematy

owoce warzywa dzieci trening
Formularz kontaktowy


    Czy wiesz, że..

    7 faktów, które powinieneś wiedzieć o Matchy
    żywność ekologiczna wady i zalety
    Ekologiczna żywność i kosmetyki. Wady i zalety produktów ekologicznych
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa na włosy
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa – naturalna pielęgnacja włosów
    Sok z brzozy – naturalna aspiryna i izotonik!
    Szybka kawa z saszetki – sprawdź co pijesz!
    Inspiracje współczesnej dietetyki żywieniem człowieka pierwotnego
    Zespół Menkesa – objawy, przyczyny, leczenie i dieta

    Artykuły >Zdrowie

    hormony
    Kobieta medytuje na kanapie w salonie.
    Problemy ze snem

    Jak odpowiedni sen może pomóc w uregulowaniu gospodarki hormonalnej?

    trądzik w ciąży
    trądzik

    Trądzik w ciąży. Co na trądzik w ciąży?

    zaburzenia hormonalne dieta
    hormony

    Zaburzenia hormonalne – leczenie naturalne, zioła, dieta

    zespół conna objawy leczenie

    Zespół Conna (hiperaldosteronizm) – objawy, leczenie

    odwodnienie organizmu przyczyny skutki jak pozbyć się nadmiaru wody
    woda

    Zatrzymanie wody w organizmie – objawy, skutki. Jak pozbyć się nadmiaru wody z organizmu?

    trądzik hormonalny zioła na trądzik hormonalny
    1
    trądzik

    Zioła na trądzik hormonalny. Leczenie trądziku hormonalnego

    ©Copyright BonaVita – Profesjonalny portal o zdrowiu, odżywianiu, dietach, odchudzaniu 2025
    • Bonavita.pl
    • Regulamin
    • Współpraca
    • Kontakt

    Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone i prawnie chronione.
    Serwis Bonavita.pl nie prowadzi działalności leczniczej. Ma jedynie charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych w serwisie.