Hipnoza – właściwości przeciwbólowe i zastosowanie w zespole jelita drażliwego

Aktualizacja: 23 lutego, 2024

Hipnoza może być określona jako stan przypominający sen, w który osoba zostaje wprowadzona przez hipnotyzera. Większość ludzi można wprowadzić w trans przy użyciu odpowiednich metod, lecz głębokość stanu hipnotycznego zależy już od indywidualnych cech osobowości.  

Trans hipnotyczny – właściwości

Co tak naprawdę dzieje się w umyśle osoby poddanej hipnozie? Próżno szukać dokładnej odpowiedzi na to pytanie. Możemy natomiast stwierdzić czym charakteryzuje się działanie i samopoczucie osoby zahipnotyzowanej. Pierwszym, najważniejszym aspektem jest osłabienie woli. Stąd też rodzące się problemy natury etycznej. Czy za moralne możemy uznać modulowanie ludzką psychiką doprowadzające do zwiększenia podatności na sugestie? Zapewne wykorzystanie tego typu umiejętności w niewłaściwych celach jest niedopuszczalne. Trzeba brać jednak pod uwagę fakt, iż ktoś wprowadzony w trans nie jest zupełnie woli pozbawiony, a jedynie dużo chętniej kieruje się tym co mówi hipnotyzer. Ponadto zaburzona zostaje podzielność uwagi, centralnym punktem zainteresowania staje się osoba prowadząca, otoczenie wraz ze swoimi szczegółami przestaje być istotne. Ze względu na liczne właściwości hipnozę wykorzystuje się zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu. Dzięki możliwości dotarcia do odległych, ukrytych wspomnień pacjenta, może być pomocna w terapii m.in. zespołu stresu pourazowego, również w walce z nałogiem czy otyłością.

Sugestia hipnotyczna w modulowaniu odczucia bólu

Jedną z nieocenionych i nie w pełni jeszcze wykorzystanych możliwości w terapii hipnotycznej jest jej właściwość analgetyczna, czyli przeciwbólowa. W zależności od sugestii osoby prowadzącej zmianie ulegać może intensywność odczucia bólu, bądź też możliwe staje się doznanie odczucia fizycznego, niewywołanego przez bodźce zewnętrzne. Wszystko to wynika z podatności na sugestię, której siła różni się u poszczególnych ludzi (osoby słabo i silnie podatne na hipnozę).

W jednym z badań naukowych zahipnotyzowano grupę kobiet, którą następnie poddawano elektrostymulacji. Obserwowano wpływ sugestii na odczucie bólu. Naukowcy przekazywali badanym w stanie głębokiego odprężenia dwa różne komunikaty:

1. „uczucie którego doświadczasz w tej chwili, w momencie stanie się jeszcze bardziej nieprzyjemne niż do tej pory”
2. „kiedy odczujesz ból, okaże się iż nie jest on tak dokuczliwy, jak się tego spodziewałaś”

Jakie były efekty i wnioski płynące z badania? U kobiet podatnych na hipnozę każda z sugestii przełożyła się na realne odczucie – wzmacniała lub uśmierzała nieprzyjemne doznania. Dokonano również istotnego odkrycia, dotyczącego konkretnych obszarów mózgu związanych z odczuciem bólu, których aktywność modulowały słowa hipnotyzera, sugerujące natężenie bólu.

Ból to czynnik drastycznie obniżający jakość życia. Towarzyszy wielu schorzeniom, m.in. tzw. IBS, czyli syndromowi jelita drażliwego. Hipnoza może stać się krokiem milowym w ułatwianiu codziennego funkcjonowania osobom chorym.

Hipnoterapia w zespole jelita drażliwego (IBS)

Na przestrzeni ostatnich 30 lat wykazano istotne, pozytywne efekty hipnoterapii w łagodzeniu objawów IBS. Zespół jelita drażliwego to dokuczliwa przypadłość charakteryzująca się epizodami biegunek i zaprać oraz bólami brzucha. Nie jest ona związana z uszkodzeniami jelit, jej przyczyna nie została do tej pory poznana, toteż leczy się wyłącznie objawy. Osoby dotknięte schorzeniem zmagając się z bólem często ograniczają swoje życie towarzyskie i zawodowe, a to wiąże się z podwyższonym poziomem lęku i stresu. Wykazano, że regularna relaksacyjna hipnoterapia, wzmacniająca jednocześnie poczucie własnej wartości, dodatnio koreluje z poprawą jakości funkcjonowania pacjentów. Sesje terapeutyczne opierają się na wprowadzaniu osoby w stan głębokiego odprężenia oraz dostarczaniu pozytywnych sugestii mających na celu poprawę samooceny. Obecnie trwają badania nad skutecznością hipnoterapii przeprowadzanej w warunkach domowych przez chorych w wieku 8–18 lat, odpowiednio wcześniej przeszkolonych, przy użyciu nośników CD. To ważne, głównie ze względów ekonomicznych, ponieważ każda sesja terapeutyczna ze specjalistą wiąże się ze sporym wydatkiem, sięgającym nawet 200 złotych.

Dr Daniel Kohen, pediatra zajmujący się m.in. hipnozą kliniczną i eksperymentalną, dowiódł że istnieje możliwość samodzielnego uporania się z bólem, poprzez oddziaływanie na własny umysł. W przypadku pewnej 16-latki cierpiącej na IBS, której życie zostało zupełnie zdezorganizowane przez codzienne napady bólu brzucha, zastosowana została pewna metoda wizualizacji. Uczennica każdego ranka, z polecenia doktora Kohen’a, wyobrażała sobie swój ból jako windę na wysokości 8 piętra, która stopniowo, powoli przemieszcza się w dół. W trakcie regularnych treningów auto-hipnotycznych odczucie bólu zmniejszyło się kilkakrotnie. Wszystko wskazuje na to, że mamy niebagatelny wpływ na poziom odczuwanego dyskomfortu fizycznego.

Badania nad wykorzystaniem hipnozy w leczeniu trwają w dalszym ciągu. Być może wielu ludziom kojarzy się ona wciąż z szarlatanerią, ale istnieją mocne dowody o naukowym podłożu wykazujące jej zbawienne właściwości nie tylko w uśmierzaniu bólu. Wykorzystywana jest także w psychoterapii, gdzie okazuje się pomocna w umacnianiu własnej samooceny czy rzucaniu nałogów. Niestety, warunkiem koniecznym do uzyskania pożądanych rezultatów jest dobra wola pacjenta, który nie powinien stać w opozycji do terapeuty i negować jego działań. Między innymi dlatego nie u wszystkich hipnoterapia będzie skuteczna. Jak w większości przypadków, tak i tutaj – pozytywne nastawienie może okazać się kluczem do sukcesu.