Żeń-szeń na pamięć i na potencję. Działanie żeń-szenia i przeciwwskazania do stosowania

Aktualizacja: 11 marca, 2025

Korzeń życia, korzeń – piorun, boskie ziele… to tylko nieliczne nazwy reliktowej byliny nazywanej powszechnie żeń-szeniem. Od niepamiętnych czasów znano i ceniono jego właściwości, dopatrując się zarysów ludzkiej postaci poprzez specyficzny kształt korzenia boskiego ziela.

Żeń szeń

Żeń-szeń jest rośliną na ogół najszerzej opisywaną w licznych publikacjach i wciąż pozostaje niejednokrotnie obiektem zainteresowania naukowców. W krajach Dalekiego Wschodu zyskał rangę swego rodzaju panaceum na wszelkie choroby. Jako suplement występuje pod postacią korzenia, proszku z korzenia, rozmaitych herbat oraz nalewek [2]. Wśród licznych gatunków roślin z rodzaju Panax do najpopularniejszych zalicza się: żeń-szeń pięciolistny (amerykański) oraz żeń-szeń właściwy (azjatycki). Za właściwości prozdrowotne żeń-szenia w głównej mierze odpowiedzialne są biologicznie czynne związki występujące w jego częściach podziemnych nazywane ginsenozydami.

Działanie żeń-szenia

Korzeń – piorun jest jednym z najczęściej stosowanych suplementów diety, które według powszechnych przekonań poprawiają witalność, dodają życiowej energii, a nawet wykazują potencjalny wpływ na procesy zapamiętywania. Liczne badania dowodzą, iż żeń-szeń wyróżnia się działaniem wzmacniającym na organizm, zwłaszcza w okresach długotrwałego stresu i nadmiernego wysiłku fizycznego [1]. Związki zawarte w żeń-szeniu pozytywnie oddziałują na odporność organizmu, pobudzając produkcję przeciwciał antywirusowych, a tym samym zmniejszają ryzyko infekcji bakteryjnych i wirusowych [5]. Ponadto dowiedziono, iż preparaty z żeń-szenia obniżają poziom cholesterolu, przy jednoczesnym wzroście stężenia frakcji HDL w surowicy krwi oraz działają przeciwzakrzepowo na płytki krwi [1].

Żeń szeń na pamięć

Istnieją wyraźne przesłanki, iż zawarte w żeń-szeniu ginsenozydy mają znamienny wpływ na procesy uczenia się i zapamiętywania [1, 2]. Korzeń – piorun polecany jest zwłaszcza osobom mającym problemy z koncentracją, przyswajaniem wiedzy podczas wzmożonej pracy umysłowej. Uważa się, iż preparaty z żeń-szenia mogą być stosowane z powodzeniem również w leczeniu początkowych stadiów choroby Alzheimera jako środki wspomagające pamięć i sprawność umysłową.

Żeń szeń – przeciwwskazania

Niepodlegającym dyskusji przeciwwskazaniem do przyjmowania preparatów z żeń-szeniem są choroby przebiegające z nadciśnieniem, jak również hiperkortyzolemia. Ponadto nie mogą go stosować osoby  przyjmujące sterydy oraz leki z grupy inhibitorów MAO, stosowane głównie w leczeniu atypowej depresji i choroby Parkinsona [5]. Kobiety ciężarne i karmiące bezwzględnie powinny unikać suplementacji produktami z żeń-szenia, nawet w najmniejszych dawkach [5]. W czasie kuracji preparatami z żeń-szenia należy ograniczyć spożycie kawy i herbaty, z uwagi na możliwość wystąpienia stanu nadmiernego pobudzenia.

Bogactwo związków biologicznie aktywnych w korzeniu żeń-szenia, wśród których największe znaczenie mają ginsenozydy, niejednokrotnie pozostaje podmiotem zainteresowania współczesnych naukowców. Przemysł farmaceutyczny obfituje w niemałą gamę suplementów zawierających korzeń życia, bowiem zawarte w żeń-szeniu ginsenozydy mogą służyć w walce ze starzeniem, a tym samym wspierać zdolność uczenia się i zapamiętywania. Należy jednak pamiętać o zalecanej dawce, a także o ściśle określonym czasie stosowania preparatów z żeń-szeniem (nie dłużej niż 3 miesiące), celem uniknięcia tzw. syndromu przedawkowania tego specyfiku.