Jod organiczny i nieorganiczny. Suplementacja i przedawkowanie jodu
🕣 4 min czytania
Aktualizacja: 8 maja, 2024
Jod jako pierwiastek został odkryty w roku 1811. Jego nieorganiczna forma znajduje się w wodzie morskiej oraz produktach spożywczych pochodzących z terenów o glebie bogatej w ten pierwiastek. W odpowiedniej ilości jest niezbędny do zachowania zdrowia. Kto potrzebuje jego suplementacji i dlaczego trzeba uważać, żeby nie przedawkować jodu?
Jod organiczny
Różnica między jodem organicznym i nieorganicznym jest myląca dla wielu osób. Kiedy słyszymy słowo „organiczny”, automatycznie myślimy o certyfikowanej żywności organicznej, ale nieorganiczny jod nie jest mniej czysty lub bardziej niezdrowy niż organiczny jod, a wręcz odwrotnie.
W przeciwieństwie do organicznych owoców i warzyw, jod organiczny jest radioaktywny, bardzo szkodliwy i niebezpieczny dla ludzi, może bowiem prowadzić do uszkodzenia tarczycy. Izotopowe formy jodu : jod-129 i jod-131 są tworzone podczas reakcji rozszczepienia jądrowego. Tego typu radioaktywny jod organiczny może gromadzić się w tarczycy i powodować zmiany chorobowe. Promieniotwórczość i promieniowanie jądrowe są szkodliwe dla ludzkiego zdrowia i życia, a „organiczne suplementy jodu” są chwytem marketingowym.
Jod nieorganiczny
Jod nieorganiczny, czyli inaczej pierwiastkowy występuje w środowisku w postaci wolnej lub związanej. Jod jest pierwiastkiem śladowym, który jest naturalnie obecny w niektórych produktach spożywczych, do innych jest dodawany, może też być przyjmowany w postaci suplementów diety. Obecny jest w powietrzu w rejonach nadmorskich, gdzie organizm ludzki łatwo wchłania go przez przewód pokarmowy, drogi oddechowe i skórę.
Jod jest niezbędnym składnikiem hormonów tarczycy: tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3). Hormony tarczycy regulują wiele ważnych reakcji biochemicznych, w tym syntezę białek i aktywność enzymatyczną, są też niezbędne do prawidłowego rozwoju szkieletu i ośrodkowego układu nerwowego u płodów i niemowląt. Jod nie kumuluje się w organizmie, musi być więc stale dostarczany. Jego niedobór może prowadzić do powstania przerostu nabłonka gruczołowego tarczycy, czyli wola [1].
Przedawkowanie jodu
Zalecana dzienna dawka jodu dla osoby dorosłej wynosi 150 μg. Amerykański Instytut Medycyny, WHO, Fundusz Narodów Zjednoczonych ds. Dzieci (UNICEF) i Międzynarodowa Rada ds. Kontroli Chorób Niedoboru Jodu (ICCIDD) ustaliły dopuszczalny górny poziom (przybliżony próg, poniżej którego znaczące niekorzystne skutki są mało prawdopodobne w zdrowej populacji) na 1100 μg jodu na dobę dla osoby dorosłej.
Spożycie jodu lub ekspozycja powyżej ilości 150 μg jest ogólnie dobrze tolerowana. Jednak u niektórych podatnych osób, w tym osób z wcześniej istniejącymi chorobami tarczycy, osób starszych, noworodków lub pacjentów z innymi czynnikami ryzyka, może istnieć zwiększone ryzyko wystąpienia dysfunkcji tarczycy wywołanej przez jod. Jak wykazało badanie na modelu szczurzym i ludzkim, wysokie spożycie jodu może zwiększać częstość występowania autoimmunologicznego zapalenia tarczycy [2]. Niektóre badania wskazywały również wzrost ryzyka wystąpienia raka tarczycy, zwłaszcza raka brodawkowatego po suplementacji jodu [3, 4]. Niedoczynność lub nadczynność tarczycy w wyniku nadmiernej ekspozycji na jod może być subkliniczna lub jawna, a źródło nadmiaru jodu może nie być dla wszystkich oczywiste.
W diecie źródłami jodu są: ryby morskie, żółtka jaj, mleko i jego przetwory, mięso wołowe, produkty zbożowe, owoce i warzywa. W soli kuchennej również znajdziemy jod, ponieważ od wielu lat jest jodowana. Jednakże jod występuje też w stężeniach do kilku tysięcy razy wyższych niż ilość w: lekach, suplementach i jodowanych środkach kontrastowych stosowanych w badaniach radiologicznych [5].
Suplementacja jodu
Suplementacja jodem w ciągu ostatniego stulecia była podstawową metodą zmniejszania niedoboru jodu, który jest główną przyczyną wystąpienia upośledzenia umysłowego. Jod podawano dożylnie i domięśniowo, wprowadzano do wody, stosowano w nawadnianiu upraw, włączano do paszy dla zwierząt i dodawano do żywności poprzez jodowanie soli i innych produktów [6]. Chociaż suplementacja jodem zmniejszyła liczbę osób zagrożonych jego niedoborem i związanych z tym następstw, szczególnie w ciągu ostatnich kilku dekad, stosowanie jodu doprowadziło również do obaw związanych z nadmierną ekspozycją na jod u niektórych osób.
The National Research Council ustaliło zalecaną dzienną podaż jodu w ilości 150 mikrogramów na dobę, z dodatkową dawką suplementacyjną 25 μg / dobę u kobiet w okresie ciąży i 50 μg / dobę podczas karmienia piersią.
Z badań wynika, iż zgłoszono kilka przypadków wrodzonej niedoczynności tarczycy spowodowanej spożyciem nadmiaru tabletek zawierających jod w czasie ciąży [7]. Podobnie, odnotowano niedoczynność tarczycy u noworodków urodzonych przez matki, które przyjmowały nadmierną ilość wodorostów (bogatych w jod) podczas ciąży i laktacji. W związku z ryzykiem związanym z potencjalną dysfunkcją tarczycy wywołaną przez jod, American Thyroid Association zaleca, aby nie przyjmować suplementu jodu zawierającego więcej niż 500 μg jodu, z wyjątkiem osób ze szczególnymi wskazaniami medycznymi [8].
Jod może występować w formie organicznej i nieorganicznej. W postaci pierwiastkowej jest spożywany w produktach takich jak ryby morskie, mleko i jego przetwory czy mięso; może być też dostarczany z jodowaną solą bądź w postaci suplementów. Przedawkowanie jodu wiąże się z zaburzeniami pracy gruczołu tarczycy. Suplementacja jodem jest zalecana w przypadku kobiet w ciąży oraz karmiących.
Literatura:
[1] “Iodine — Health Professional Fact Sheet.” [Online]. Available: https://ods.od.nih.gov/factsheets/Iodine-HealthProfessional/. [Accessed: 29-Dec-2017].
[2] G. J. Kahaly, H. P. Dienes, J. Beyer, and G. Hommel, “Iodide induces thyroid autoimmunity in patients with endemic goitre: a randomised, double-blind, placebo-controlled trial.,” Eur. J. Endocrinol., vol. 139, no. 3, pp. 290–7, Sep. 1998.
[3] M. Blomberg, U. Feldt-Rasmussen, K. K. Andersen, and S. K. Kjaer, “Thyroid cancer in Denmark 1943-2008, before and after iodine supplementation,” Int. J. Cancer, vol. 131, no. 10, pp. 2360–2366, Nov. 2012.
[4] W. Dong et al., “The changing incidence of thyroid carcinoma in Shenyang, China before and after universal salt iodization.,” Med. Sci. Monit., vol. 19, pp. 49–53, Jan. 2013.
[5] A. M. Leung and L. E. Braverman, “Consequences of excess iodine.,” Nat. Rev. Endocrinol., vol. 10, no. 3, pp. 136–42, Mar. 2014.
[6] M. B. Zimmermann, P. L. Jooste, and C. S. Pandav, “Iodine-deficiency disorders,” Lancet, vol. 372, no. 9645, pp. 1251–1262, Oct. 2008.
[7] K. J. Connelly et al., “Congenital hypothyroidism caused by excess prenatal maternal iodine ingestion.,” J. Pediatr., vol. 161, no. 4, pp. 760–2, Oct. 2012.
[8] “ATA Statement on the Potential Risks of Excess Iodine Ingestion and Exposure | American Thyroid Association.” [Online]. Available: http://www.thyroid.org/ata-statement-on-the-potential-risks-of-excess-iodine-ingestion-and-exposure/. [Accessed: 29-Dec-2017].
Autor artykułu:
Dawka terapeutyczna to 12,5 mg a ciężko chorzy mogą brać nawet 100mg dziennie. Jest książka ,,Jod leczy”, warto poczytać.
Tak to prawda
W przeciwieństwie do organicznych owoców i warzyw, jod organiczny jest radioaktywny, bardzo szkodliwy i niebezpieczny dla ludzi, może bowiem prowadzić do uszkodzenia tarczycy. Izotopowe formy jodu : jod-129 i jod-131 są tworzone podczas reakcji rozszczepienia jądrowego.
Ludzie, kto pisze takie idiotyzmy?
Proponuję poczytać podręcznik chemii do szkoły podstawowej.
Od 2020 powoływanie się na WHO i organizacje sponsorowane przez psychopatów jest raczej słabe.
zgadzam się z panem Hubertem, ten tekst do jakiś dramat, najgorsze jest to że jest poprzetykany różnymi badaniami, co powoduje że dla osoby nieobeznanej (ale bez jaj, tu są błędy z poziomu późnej szkoły podstawowej!) może wydawać się wartościową treścią.