Co to jest glicyna? Właściwości glicyny

Aktualizacja: 10 kwietnia, 2024

Aminokwasy i ich liniowe sekwencje połączone wiązaniami peptydowymi, czyli białka, stanowią niezbędną dla życia człowieka grupę związków chemicznych. Wyróżnia się 20 standardowych aminokwasów i wśród nich jest również glicyna. Jest ona aminokwasem na swój sposób wyjątkowym – charakteryzuje się najniższą masą cząsteczkową wynoszącą 75,1, podczas gdy masa pozostałych (poza alaniną) przekracza 105,1, dochodząc nawet do 204,2 (w przypadku tryptofanu). Jej kolejną cechą charakterystyczną jest obecność niepolarnego łańcucha bocznego zawierającego jedynie wodór i brak form D- i L-glicyny – jako jedyna spośród aminokwasów nie wykazuje ona czynności optycznej.

Glicyna

Glicyna po raz pierwszy wyizolowana została już w 1820 roku – pozyskano ją poprzez kwasowy rozkład białek żelatyny. Uznano wtedy, że jest ona substancją słodką – słodyczą dorównującą glukozie – zatem nadano jej nazwę nawiązującą do greckiego słowa określającego właśnie ten smak, „glykys”.

Poznanie jej właściwości pozwoliło na określenie jej jako aminokwasu, który, choć nie jest niezbędny z punktu widzenia odżywczego, to jest potrzebny do właściwego funkcjonowania organizmu. Lekkie niedobory glicyny w diecie nie skutkują poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, jednak mogą zaburzać pewne procesy metaboliczne. Stwierdzono, że sama synteza w organizmie nie jest wystarczająca i należy dostarczać glicynę razem z pokarmem. Dotyczy się to zwłaszcza życia płodowego i noworodków, ponieważ na tych etapach rozwoju synteza nie zachodzi.

Źródłami glicyny w diecie człowieka mogą być wszelkie produkty o aminogramie białka zbliżonym do wzorcowego – jako takie często stosuje się białko jaja kurzego. Glicynę zatem dostarczą produkty odzwierzęce – mięso, żelatyna, mleko i jego przetwory, a także produkty roślinne – strączki, nasiona sezamu czy pestki dyni.

Właściwości glicyny

Glicyna pełni wiele funkcji fizjologicznych zarówno u ludzi, jak i zwierząt. Jest jednym z głównych składników kolagenu i elastyny – najbardziej obficie występujących białek w organizmie. Ponadto glicyna jest prekursorem różnych istotnych metabolitów o niskiej masie cząsteczkowej, takich jak porfiryny, puryny, glutation, hem czy kreatyna.

Aminokwas ten występuje w organizmie również jako hamujący neuroprzekaźnik w centralnym układzie nerwowym, a także jako przeciwutleniacz – dzięki temu wykazuje właściwości przeciwzapalne, immunomodulujące i cytoprotekcyjne, jednocześnie odgrywając rolę w modyfikacjach epigenetycznych, czyli zmianach ekspresji genów, które mają ogromny wpływ na zdrowie człowieka.

Suplementacja diety glicyną w odpowiedniej dawce pośrednio sprzyjać może poprawie jakości snu, pracy wątroby i układu nerwowego, a nawet leczeniu zaburzeń metabolicznych obserwowanych w otyłości, cukrzycy, chorobach sercowo-naczyniowych, stanach zapalnych i niektórych nowotworach.

Glicyna, mimo że jest najprostszym aminokwasem, ma jest niezwykle istotne znaczenie dla naszego zdrowia. Choć nie jest zaliczana do niezbędnych aminokwasów, to jej synteza w organizmie nie zawsze jest wystarczająca i mimo wszystko należy ją dostarczać do organizmu wraz z dietą. Jej udział w budowie kolagenu, hemu, trimetyloglicyny, glutationu czy kreatyny może być wykorzystywany zarówno w leczeniu, jak i wspomaganiu organizmu.