Zapalenie uchyłków jelita. Jadłospis w stanach zapalnych uchyłków

Aktualizacja: 18 marca, 2024

Choroba uchyłkowata jelit jest coraz częściej postrzegana jako choroba cywilizacyjna, a jej patogeneza nie jest nadal do końca poznana. Na powstanie uchyłków składa się wiele czynników, w tym dieta. Sprawdź czy problem ten nie dotyczy też Ciebie!

Uchyłek (łac., ang. diverticulum) stanowią kieszonkowate uwypuklenia w obrębie jelita, w miejscach osłabienia warstwy mięśniowej. Liczba powstających uchyłków wzrasta wraz wiekiem zarówno w grupie kobiet, jak i mężczyzn. Lokalizują się one najczęściej na obszarze jelita grubego, zwłaszcza esicy, która stanowi jego najwęższy odcinek.

Do głównych czynników ryzyka rozwoju uchyłków zaliczamy przede wszystkim starszy wiek, stosowanie diety ubogiej w błonnik oraz choroby tkanki łącznej.

Do powstania uchyłków może dojść na skutek niewłaściwej diety, w tym zbyt małej podaży błonnika. W przypadku stanów zapalnych, zwiększone ryzyko występuje u osób nadużywających alkohol, kawę czy też papierosy.

Zapalenie uchyłków jelita

Obecność samych uchyłków w obrębie jelita, bez widocznych objawów nazywana jest uchyłkowatością. W momencie gdy dojedzie do rozwinięcia stanu zapalnego oraz infekcji, wówczas mamy do czynienia z zapaleniem uchyłków jelita (diverticulitis). Gdy u pacjenta z zapaleniem, widoczne są objawy takie jak np. dolegliwości bólowe brzucha w lewym dolnym kwadrancie, stan ten określany jest chorobą uchyłkową.

Sama uchyłkowatość, w większości przypadków, przebiega bezobjawowo, a do rozpoznania dochodzi przypadkowo. Inaczej jest w przypadku choroby uchyłkowej. Do głównych objawów choroby zaliczamy przede wszystkim dolegliwości bólowe jamy brzusznej (szczególnie w dolnych kwadrantach), nudności, wymioty, podwyższona temperatura, przyspieszone tętno, zaś w badaniach laboratoryjnych – podwyższona liczba leukocytów.

Stan zapalny uchyłków jelita może prowadzić do poważnych powikłań pod postacią perforacji jelita, niedrożności jelit, przetok czy krwotoku. Komplikacje te mogą być dla pacjenta nawet śmiertelne, dlatego zwraca się uwagę na prewencję pod postacią prawidłowej diety oraz w przypadku wystąpienia objawów, wczesne wdrożenie leczenia.

W badaniach diagnostycznych zastosowanie znajdują tomografia komputerowa oraz badanie USG.

Jadłospis w stanach zapalnych uchyłków

W przypadku uchyłkowatości bezobjawowej największy nacisk kładzie się na zwiększenie podaży błonnika w diecie. Błonnik, a zwłaszcza jego frakcja nierozpuszczalna, odpowiada za prawidłową konsystencję stolca, pochłania wodę, zwiększa objętość mas kałowych oraz mechanicznie pobudza perystaltykę jelit. Dodatkowo zaleca się zwiększenie aktywności fizycznej, redukcję nadmiernej masy ciała, zaprzestanie palenia papierosów oraz picia alkoholu.

Zwiększając podaż błonnika w diecie należy koniecznie pamiętać o podaży odpowiedniej ilości płynów! Brak odpowiedniego nawodnienia, przy zbyt dużej ilości włókien pokarmowych może przynieść więcej strat niż korzyści, objawiających się w postaci uporczywych zaparć.

W przypadku wystąpienia gorączki u wyniszczonych  pacjentów w podeszłym wieku stosuje się dietę zerową, zaś antybiotyki oraz płyny podaje się drogą dożylną. Taka terapia trwa ok. 10 dni. Więcej o diecie przy uchyłkach jelita grubego przeczytasz w tym artykule. 

Jadłospis

Śniadanie: kanapki (pieczywo z pełnego ziarna) z serem twarogowym, pomidorem bez skórki i szynką z indyka. Herbata ziołowa.

II Śniadanie: pieczone jabłko. Jogurt naturalny z dodatkiem otrąb pszennych.

Obiad: zupa dyniowa. Pulpety z kurczaka w sosie koperkowym, ziemniaki puree, surówka z marchwi z dodatkiem oliwy z oliwek.

Podwieczorek: keks z dodatkiem otrąb. Zielona herbata.

Kolacja: tarta jarzynowa, na spodzie z pełnoziarnistej mąki.

W zależności od stanu chorego, dieta wygląda inaczej i jest dopasowywana indywidualnie. Ostre stany zapalne wymagają wprowadzenia całkowitych restrykcji pokarmowych oraz antybiotykoterapii. W przypadku bezobjawowej uchyłkowatości należy skoncentrować się na odpowiedniej ilości błonnika w diecie, przy równoczesnym prawidłowym nawadnianiu.