Stomia – jelita grubego, jelita cienkiego. Dieta przy stomii
🕣 2 min czytania
Aktualizacja: 18 marca, 2024
Zabieg wyłaniania stomii ratuje życie, jednak nadal stanowi temat tabu. Dla chorych stomia często jest traumatycznym przeżyciem, jednak sama w sobie nie musi stanowić wyroku! Czym właściwie jest stomia i jakie niesie z sobą zmiany w dotychczasowym żywieniu?
Pierwszy tego typu zabieg został przeprowadzony już w 1776 roku w celu leczenia raka odbytnicy. Stomia została wykonana przez francuskiego chirurga M.Pillore, a sam zabieg ratuje życie do dziś.
Co to jest stomia?
Stomia (z gr. στόμα oznacza usta lub otwór) stanowi celowe połączenie światła narządu jamistego (jelita cienkiego lub grubego) z powierzchnią skóry lub błony śluzowej. Najczęstszym wskazaniem do wykonania stomii jest rak jelita grubego. Pomimo stałego postępu medycyny, liczba wykonywanych stomii nadal rośnie.
Stomia jelita grubego
Stomia jelita grubego, nazywana też kolostomią, stanowi najczęstszy rodzaj stomii i polega na wyprowadzeniu światła jelita grubego na powierzchnię, co umożliwia wydalanie zawartych w nim treści. Kolostomia wytwarzana jest, gdy wydalenie kału drogą naturalną jest niemożliwe. Do najczęstszych przyczyn zaliczamy usunięcie odbytu. Na podstawie lokalizacji wyróżniamy kolostomię kątnicy, poprzecznicy oraz esicy. Wytworzenie kolostomii może być czasowe. Wówczas istnieje możliwość ponownego przywrócenia ciągłości przewodu pokarmowego. Treść jelita wydalana jest do worka stomijnego, znajdującego się na powierzchni brzucha.
Stomia jelita cienkiego
Stomia jelita cienkiego, inaczej ileostomia, powstaje w podobny sposób jak stomia jelita grubego. Ileostomia zazwyczaj wytwarzana jest po całkowitym usunięciu jelita grubego. Do głównych przyczyn prowadzących do wykonania ileostomii zaliczamy nieswoiste choroby zapalne jelit, takie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Cechą charakterystyczną ileostomii jest większa objętość oraz rzadsza struktura wydalanej treści. Na skutek usunięcia całego obszaru jelita grubego w którym dochodzi do wchłaniania płynów, pacjentom z ileostomią grozi odwodnienie, a także zaburzenia elektrolitowe, dlatego w tym przypadku konieczne jest spożywanie odpowiedniej ilości płynów.
Stomia – dieta
Pomimo, że stomia sama w sobie nie stanowi choroby, tolerancja produktów po przeprowadzeniu zabiegu może być różna, dlatego ważnym elementem jest obserwacja organizmu w czasie rozszerzania diety i stopniowe wprowadzanie nowych produktów. Tolerancja pokarmów po zabiegu jest cechą indywidualną, a do głównych objawów jakie mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie należą biegunki, zaparcia stolca, a także oddawanie dużej ilości gazów o nieprzyjemnym zapachu. Wspomniane objawy możemy modyfikować przy pomocy dobrze dobranej diety.
Fakt posiadania stomii nie wiąże się z przymusem stosowania rygorystycznych zaleceń. Jadłospis powinien wykluczać pokarmy źle tolerowane przez chorego. Odpowiedni dobór produktów może pomóc choremu w uregulowaniu wydalania treści pokarmowych oraz uzyskać odpowiednią konsystencję stolca, co przede wszystkim przyczyni się do lepszego samopoczucia chorego. Odpowiednio zbilansowana dieta chroni przed wystąpieniem dolegliwości takich jak wzdęcia, nudności, bóle brzucha, a także pozwala uniknąć zaparć czy biegunek.
U pacjentów z problemem zaparć, do diety należy wprowadzić większą ilość warzyw, świeżych owoców, produktów pełnoziarnistych czy fermentowanych produktów mlecznych. W przypadku wystąpienia gazów o nieprzyjemnym zapachu z diety wykluczamy warzywa takie jak kapusta, brukselka, szparagi, grzyby, cebula, kalafior czy czosnek. Ograniczyć należy także ostre przyprawy, kawę, słodkie napoje gazowane oraz alkohol. Pomocny w pochłanianiu nieprzyjemnych zapachów jest szpinak, pietruszka, sałata, borówki, żurawina, a także jogurt.
Stomia sama w sobie nie utrudnia codziennego funkcjonowania, dlatego też bardzo ważne jest wsparcie psychiczne pacjentów po zabiegu. Odpowiednie nastawienia, a także indywidualnie dobrana dieta mogą w znacznym stopniu polepszyć jakość życia chorych po zabiegu.
Literatura:
- Pachocka L.Urbanik A. Stomia jelitowa – epidemiologia, rys historyczny, zasady wyłaniania i rodzaje stomii jelitowyc. Probl Hig Epidemiol 2014, 95(3): 586-590.
- Pikor K. Pielęgnowanie chorego z urostomią, Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne 2008; 1: 21–25.
- Grażyna R. Wiraszka. Problemy funkcjonowania chorych z kolostomiąwytworzoną po operacyjnym leczeniu rakajelita grubego na podstawie badań HRQOL. Problemy pielęgniarstwa 2007, tom 15, zeszyt nr 1.
Autor artykułu:
Stomia to nie choroba… Może to nie wirusowa choroba ale brak zmian w diecie, która jest przyczyną tej – jednak – choroby – prowadzi do …wycinania układu pokarmowego od tyłu. Gdy człowiek stworzony został przez Boga i dostał we władanie Eden i Ziemię całą, dowiedział się też, że za pokarm będzie miał owoc, który ma nasienie – albo …i jego nasienie, po opuszczeniu Raju …na własna prośbę – wzbogacona jego dieta została także o …ziele polne. Temat mięsa pojawia się dopiero po potopie i to z pewnym kluczem, co do jadalnych mięs. O tym przeczytać można na kartach ks. Rodzaju. Można to włożyć między bajki i za prawdę przyjąć …bajki o milionach…, przepraszam – miliardach lat ale jakimś sposobem tym historiom i teoriom z Pisma Św., choć tak ośmieszanym, to coraz częściej ze spuszczoną głową ludzie nauki przyznają rację wobec odkryć jakie co i raz są dokonywane i to w każdej dziedzinie 🙂 Zapraszam do lektury Słowa Bożego, tam znajdziemy nie tylko historie ludu znienawidzonego przez cały Świat ale i dowiemy się skąd i dokąd zmierzamy i jak tę podróż przebyć będąc zdrowym, mając powodzenie i bezpiecznie – a to się nazywa Szczęście 🙂