Niedobór sodu – objawy. Jak uzupełnić niedobór sodu w organizmie?

Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024

Sód jest składnikiem obecnym praktycznie w każdy produkcie przetworzonym, poprzez dodatek soli kuchennej do konserw, sałatek, wędlin, itp. Dookoła słyszymy, że podaż zarówno sodu, jak i soli powinna zostać ograniczona, ale czy dla wszystkich? Przeczytaj artykuł i dowiedz się, czym jest niedobór sodu, jak się objawia i komu grozi!

Niedobór sodu

Sód jest głównym kationem przestrzeni międzykomórkowych. Jest to składnik niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiada m.in. za utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej czy ochronę przed nadmierną utratą wody. Przypisać mu również można funkcję utrzymującą sprawność mięśni oraz nerwów, a także regulującą transport składników pokarmowych. Szacuje się, że ok. 15% jego zasobów zmagazynowane jest w kościach. Głównym sposobem ich regulacji jest wydalanie szczególnie z moczem, ale także z potem (ilość waha się w szerokich granicach) i kałem (niewielka ilość), nadwyżki tegoż pierwiastka. W momencie, kiedy w organizmie jest zbyt mała ilość opisywanego makroelementu zaczynają uruchamiać się mechanizmy ochronne. Jednym z nich jest działalność układu renina-angiotensyna-aldosteron. Hormony te poprzez swe funkcjonowanie wzmagają wchłanianie zwrotne sodu w kanalikach nerkowych, jednocześnie zmniejszając jego ilość w wydalanym moczu. Stan ten rozwinąć się może m.in. u osób ciężko pracujących fizycznie czy sportowców, w wyniku dużego jego ubytku wraz z potem. Warto, by osoby takie uzupełniały ową utratę przy pomocy płynów elektrolitowych, które nie dość, że świetnie nawadniają, to jeszcze zapobiegają wystąpieniu niedoborów.

Oczywiście omawiana przypadłość dotknąć może każdego po przebyciu obfitych biegunek czy wymiotów, a nawet stosowaniu leków moczopędnych, jak również w schorzeniach nerek czy niedoczynności kory nadnerczy. Ważne jest jednak, by nagle nie zwiększać podaży sodu w diecie, ze względu na zauważenie kilku objawów. Najważniejsze jest postawienie potwierdzonej diagnozy, by nie zaszkodzić i doprowadzić do jego nadmiaru.

Niedobór sodu – objawy

Stan niedoboru sodu zdarza się obecnie niezwykle rzadko. Spowodowane jest to głównie dodatkiem tegoż pierwiastka, a właściwie produktu z niego przygotowanego – soli, do praktycznie rzecz biorąc każdej potrawy/gotowego wyrobu. Większość z nas stosuje ową przyprawę w dużym nadmiarze. Pamiętajmy, że dzienne spożycie soli nie powinno przekraczać łyżeczki, a więc 5–6 g. W efekcie rozwinięcia przypadłości pojawiają się obrzęki, które powstają w wyniku zachwiania gradientu osmotycznego między płynami wewnątrz- i zewnątrzkomórkowymi i przemieszczaniu wody do komórek. Niestety równie szybko pojawia się odwodnienie. Przewlekły stan doprowadza do przemieszczania się potasu, który stara się unormować ciśnienie osmotyczne. Widoczne jest wówczas osłabienie psychiczne oraz fizyczne, a także mdłości czy wymioty i utrata łaknienia.

Jak uzupełnić niedobór sodu w organizmie?

Zapotrzebowanie na sód niezwykle łatwo można zaspokoić poprzez stosowanie zrównoważonego oraz racjonalnego żywienia. Produkty, w których występuje ten pierwiastek są łatwo dostępne i często wybierane. Warto spożywać wówczas pieczywo, sery podpuszczkowe, wędliny i konserwy mięsne, a także solone czy wędzone ryby oraz oczywiście sól kuchenną. Pamiętajmy, że składnik ten jest zwyczajowo dodawany do większości produktów czy potraw zatem stan niedoboru rozwija się niezwykle rzadko. Dodatkowo szacuje się, że jego ilość pochodząca z produktów nieprzetworzonych, a więc tych, w których występuje naturalnie, to jedynie 10%. Podjęcie decyzji o zastosowaniu diety zwiększającej podaż sodu powinno być poprzedzone potwierdzoną diagnozą, a nie tylko przypuszczeniami. Znacznie częściej mamy do czynienia z jego nadmiarem niż niedoborem.

Podsumowując sód jest pierwiastkiem niezbędnym dla naszego organizmu. Jego niedobór, choć pojawia się bardzo rzadko, często dotyka sportowców, osób ciężko pracujących fizycznie, czy tych, które przebyły niektóre choroby, m.in. schorzenia nerek, niedoczynności kory nadnerczy oraz obfite biegunki/wymioty. Pokrycie zapotrzebowania na omawiany pierwiastek jest niezwykle proste i możliwe zakładając produkty, w których występuje naturalnie. Warto planując swoje żywienie uwzględnić w nim prawidłową podaż sodu by cieszyć się zdrowiem na dłużej!