Olej z czarnuszki – właściwości, skutki uboczne. Jak stosować olej z czarnuszki?

Aktualizacja: 22 stycznia, 2025

Nasiona czarnuszki posiadają w sobie niesamowitą moc. Tłoczony z nich olej znalazł zastosowanie w kuchni, ziołolecznictwie i przemyśle farmaceutycznym. Co takiego posiada w sobie olej z czarnuszki i jak go stosować?  

Czarnuszka, a dokładniej czarnuszka siewna (Nigella sativa) stanowi niewielkich rozmiarów roślinę, rosnącą dziko na obszarze basenu Morza śródziemnego. Roślina znana i uprawiana jest od tysięcy lat, a wzmianki na jej temat można znaleźć nawet w biblijnej Księdze Izajasza, gdzie nazywana jest „leczniczym czarnym kminkiem”. Na szczególną uwagę zasługują nasiona czarnuszki, charakteryzujące się szeregiem walorów prozdrowotnych. Ze względu na swój ostry, korzenny smak nasiona znalazły zastosowanie w kuchni jako przyprawa i doskonale sprawdza się jako zamiennik pieprzu.

Olej z czarnuszki

Olej z czarnuszki siewnej uzyskujemy w wyniku tłoczenia nasion tej rośliny. Ok. 40% nasion czarnuszki stanowi tłuszcz. Dodatkowo w składzie znajdziemy liczne związki o specyficznym działaniu, takie jak olejki eteryczne i garbniki. Substancje te wykazują korzystny wpływ na nasze zdrowie.

Olej charakteryzuje się gorzkawym smakiem oraz korzennym zapachem. W składzie znajdziemy nienasycone kwasy tłuszczowe (linolowy, linolenowy), a także witaminy E, biotynę, beta-karoten oraz mikroelementy i przeciwutleniacze. Stanowi doskonały dodatek do dań. Olej znajduje też zastosowanie w kosmetologii.

Właściwości oleju z czarnuszki

W świetle licznych badań, olej z czarnuszki wykazuje szerokie spektrum działania i znajduje zastosowanie w terapii niektórych jednostek chorobowych.

Główne znaczenie terapeutyczne odgrywa tutaj aktywność antyoksydacyjna związków znajdujących się w dużej ilości w nasionach czarnuszki i oleju z nich pochodzącym. Mowa tutaj o tymochinonie, stanowiącym główny składnik olejków eterycznych. Związek ten oprócz działania antyoksydacyjnego, wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Podłożem wielu chorób jest stres oksydacyjny. Działanie antyoksydacyjne oleju, polega na eliminacji z ustroju nadmiaru wolnych rodników, stwarzających doskonałe środowisko do rozwoju wszelkiego rodzaju chorób. Medycyna tradycyjna często wykorzystywała właściwości oleju w leczeniu schorzeń o charakterze zapalnym, w tym chorobach reumatycznych. Dodatkowo warto też wspomnieć, że olej działa ochronnie na naszą wątrobę, chroniąc ją przed zwłóknieniem oraz marskością.

Co ciekawe, na działaniu antyoksydacyjnym oleju nie kończymy. Olej wykazuje szeroką aktywność przeciwdrobnoustrojową.  Liczne badania potwierdzają działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe oraz przeciwpasożytnicze olejku eterycznego zawartego w nasionach czarnuszki siewnej.

Olej z czarnuszki znajduje też zastosowanie u chorych z cukrzycą. Badania wskazują, że działanie związków aktywnych nasion wpływa na polepszenie tolerancji glukozy. Fakt ten nie tylko sprawdza się u chorych z cukrzycą, ależ też pomaga w walce z nadmierną masą ciała.

Wspomniany szereg prozdrowotnych właściwości oleju, w tym działanie antyoksydacyjne, doskonale sprawdza się w kosmetyce. Olej może być stosowany do olejowania włosów. Pozostawiony na głowie przez ok. 30 minut może okazać się skutecznym sposobem na walkę z wypadającymi włosami. Stosowany na skórę, spowalnia proces starzenia i przyspiesza proces gojenia zmian skórnych.

Olej z czarnuszki – skutki uboczne

Większość źródeł wychwala działanie oleju z czarnuszki i nie wskazuje na znaczące zagrożenie płynące z faktu jego stosowania. W takim razie czy olej może nam zaszkodzić? Każdy preparat stosowany w nadmiarze może być szkodliwy, a nawet stanowić zagrożenie dla życia! Olej, spożyty w nadmiarze, może prowadzić do niedociśnienia, a to z kolei do bólów głowy, zawrotów i omdleń. Dodatkowe objawy, takie jak ból brzucha, świąd, problemy z oddawaniem moczu  mogą wynikać z zaburzenia prawidłowego funkcjonowania nerek i wątroby. Zaleca się ścisłe przestrzeganie zaleceń dotyczących dawkowania oleju. Informację tego typu zazwyczaj możemy znaleźć na opakowaniu. Olej nie jest zalecany też kobietom w ciąży i na ten okres zaleca się wykluczenie go z diety.

Stosowanie zewnętrzne oleju może skutkować reakcją alergiczną (świądem, wysuszeniem, zaczerwienieniem). Koniecznie przed użyciem preparatu na duży obszar ciała, przeprowadź test na małym fragmencie skóry, tak jak robi się to w przypadku farb do włosów.

Jak stosować olej z czarnuszki?

Olej możemy stosować zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Dla zachowania jak największej ilości wartości odżywczych należy przechowywać go w chłodnym miejscu np. lodówce. Pamiętajmy, aby nie podgrzewać oleju! W kuchni może być stosowany jako dodatek do chłodnych dań i sałatek, dzięki czemu potrawy uzyskają charakterystyczny, korzenny smak. Równie dobrze możemy spożywać go bezpośrednio, w ilości ok. 1 łyżeczki 2 razy w ciągu dnia. Taką porcję oleju najlepiej spożyć bezpośrednio przed posiłkiem. Zastosowanie zewnętrzne jest równie popularne. Olej możemy stosować na włosy, skórę i paznokcie, dzięki czemu utrzymamy je w dobrej kondycji.

Olej z czarnuszki wykazuje szereg działań prozdrowotnych. Buteleczka z olejem koniecznie powinna znaleźć się w naszej domowej apteczce. Olej możemy stosować zarówno zewnętrznie, jak i dodatek do dań. Pamiętajmy jednak, aby nie podgrzewać oleju, ponieważ pod wpływem wysokiej temperatury traci on swoje właściwości odżywcze i prozdrowotne.