Rodzaje medytacji oraz ich wpływ na nasze zdrowie i wewnętrzny spokój

Aktualizacja: 6 marca, 2025

Wśród różnego rodzaju metod od modlitwy na ćwiczeniach fizycznych kończąc, moją ciekawość wzbudza z pozoru najmniej wymagająca – medytacja. Małe zaangażowanie naszego ciała podczas praktyk medytacyjnych wiąże się z ogromną pracą mentalną, która choć niełatwa, zdecydowanie się opłaca.

Medytacja

Chcąc zamknąć medytację w ramy definicji, można by napisać, że jest to świadome dążenie do stanu wewnętrznej ciszy. Jednak to tylko wierzchnia warstwa, bo prawdziwie głębokie znaczenie tej techniki, to dotarcie do naszego “ja”, odebranie władzy umysłowi i wkroczenie w świat obecności tu i teraz.

Ta technika daje nam możliwość obserwacji naszego umysłu, a nie tylko bezwiednego podporządkowania się jemu. Zrozumienie samego siebie to spokój, pewność i siła wewnętrzna – wartości, których często szukamy na zewnątrz, a które możemy zdobyć zagłębiając się w siebie. Zgodnie z zasadą, iż nasze myśli, kreują naszą rzeczywistość, dzięki medytacji, zmieniamy się nie tylko my, ale też świat, który nas otacza.

Rodzaje medytacji

Do celu jaki chcemy osiągnąć poprzez medytowanie, możemy dojść kilkoma ścieżkami.

Nasz umysł lubi być zajęty, a medytacja zapewnia mu to dostarczając elementu, na którym może się skupić. Wówczas mamy prostą drogę do odkrywania siebie.

W zależności od tego, czym ma się zajmować umysł, techniki medytacji dzielimy na:

• medytację koncenrtacji – skupiamy się tutaj na jednym elemencie zewnętrznym (np. płomień świecy, określony przedmiot, punkt), bądź wewnętrznym (np. oddech, bicie serca), przez co umysł zmuszony jest do coraz większej koncentracji. Początkowo ta technika jest dość trudna, gdyż wciąż jesteśmy atakowani setkami myśli, które napływają bezwiednie. W miarę zwiększania praktyki przez kolejne ćwiczenia, staje się łatwiejsza do opanowania i przyjemna.
• medytację uważności – w której staramy się obserwować przepływające i znikające swobodnie myśli. Technika ta uczy pogłębiania doznań docierających do nas ze świata zewnętrznego (dźwięki, kolory, zdarzenia), a także z wnętrza ciała oraz umiejętności oddzielania faktów od emocji.
• medytację z mantrą – artykułując określone dźwięki nie tylko panujemy nad umysłem, ale też wprowadzamy się w pozytywne, a wręcz leczniczo działające wibracje. Do tej medytacji często pomocniczo używa się sznura korali (tzw. mala u joginów, różaniec u chrześcijan).
• medytację ruchową – ciekawa odmiana medytacji, w której wprawiamy ciało w określony, powtarzający się ruch, jak np. kołysanie lub wykonujemy cykl ćwiczeń ruchowo-oddechowo np. Qi Gong.
• medytację z wizualizacją – w której umysł pracuje nad stworzeniem i rozwijaniem pozytywnych obrazów, emocji i myśli.

W większości medytacji przyjmujemy w miarę wygodną pozycję, tak by nie zasnąć, tylko świadomie uczestniczyć w coraz to większym wyciszeniu umysłu. Najczęściej jest to pozycja siedząca, z wyprostowanym kręgosłupem, umożliwiająca nie skrępowany przepływ energii pomiędzy czakrami (centrami energetycznymi w ciele).

Wyjątkiem są tu oczywiście ćwiczenia ruchowe, w których każda z pozycji ma działanie lecznicze, a skupiony początkowo umysł po pewnym czasie zaczyna się odprężać.

Jeśli komuś trudno jest medytować w bezruchu, to gwarantuję, że czynne ćwiczenia medytacyjne w równym stopniu przynoszą efekty. Ciało pozbywa się napięć, nabiera większej sprawności, a lekkość umysłu pozwala zdystansować się do codzienności.

Medytacja a zdrowie

Medytacja genialnie dowodzi sprzężenia psychiki z ciałem. Dzięki pracy z umysłem podczas medytacji odnosimy też korzyści fizyczne, gdyż pomaga ona:

• obniżać tętno i ciśnienie krwi
• zwalczać zaburzenia snu
• zmniejszać napięcie mięśni i bóle stawowe
• wzmocnić system odpornościowy
• niwelować bóle migrenowe
• wzmocnić koncetrację
• walczyć z przemęczeniem i wyczerpaniem psycho-fizycznym

Poza tym, medytacja chroni przed zaburzeniami trawienia i zaburzeniami oddechowymi oraz wspomaga leczenie alergii. Stosowana jest w terapii leczenia cukrzycy i depresji.

Mimo, iż jej działanie jest wolniejsze niż standardowych leków, to za jej stosowaniem przemawia zdecydowanie brak efektów ubocznych.

Działanie medytacji to przede wszystkim wprowadzenie do naszego życia spokoju i harmonii, a co za tym idzie zdrowia i witalności.

Choć medytacja jest techniką używaną w wielu religiach (od buddyzmu po chrześcijaństwo), to nie musimy jej wiązać z duchowością i używać wyłącznie do celów relaksacyjno-zdrowotnych.

Zaczynając przygodę z medytacją możemy ją potraktować jako dobrą zabawę i okazję na jeszcze głębsze poznanie siebie oraz ćwiczenie cierpliwości.

Praca z umysłem nie należy, co prawda, do najłatwiejszych, ale jeśli pokonamy początkową niewygodę, możemy być pewni, że w naszym życiu zagości większy spokój oraz zrozumienie dla siebie i otaczającego świata. Jak pisał Osho

* Osho R., Medytacja. Podstawy praktyki, Wydawnictwo “KOS”, Katowice, 2003.