Choroba Ménière’a – leczenie ziołami. Dieta w chorobie Ménière’a

Aktualizacja: 18 marca, 2024

Triada Ménière’a opisana na łamach „Gazette Mèdicale de Paris” dała podstawę do wyodrębnienia jednostki chorobowej, jaką jest choroba Ménière’a. Choć schorzenie to może ujawnić się praktycznie w każdym wieku, w największym odsetku pojawia się u osób między 40. a 60. rokiem życia.

Choroba Ménière’a

Wodniak błędnika, wodniak endolimfatyczny bądź po prostu choroba Ménière’a (Ménière disease – MD) należy do rzadkich schorzeń ucha wewnętrznego. Istotą choroby jest nadmierne gromadzenie się płynu w przestrzeniach tego narządu (a dokładniej – w błędniku błoniastym), które w efekcie powoduje rozdęcie przestrzeni endolimfatycznych, czyli wodniak błędnika. MD manifestuje się sporadycznymi napadami stałych lub przerywanych szumów usznych przy akompaniamencie pogarszającego się słuchu oraz wirowych zawrotów głowy. Epizodom tym niejednokrotnie towarzyszą objawy wegetatywne, tj. nudności, wymioty, wzmożone pocenie się. Napady te trwają zazwyczaj od kilku minut do kilku godzin, nigdy dłużej niż dobę [2]. Jakkolwiek do dziś nie wynaleziono skutecznego środka, który zatrzymałby proces chorobowy i zlikwidował na zawsze jego objawy, niezaprzeczalnie istotną rolę w terapii pacjentów z chorobą Ménière’a odgrywa leczenie zachowawcze – zmiana stylu życia, modyfikacja sposobu żywienia oraz farmakoterapia – które pozwala na zmniejszenie częstotliwości napadowych zawrotów głowy i złagodzenie współtowarzyszących im objawów.

Choroba Ménière’a – leczenie ziołami

Niezaprzeczalnie nadrzędnym celem terapii pacjentów z chorobą Ménière’a są: zmniejszenie bądź zlikwidowanie dokuczliwych zawrotów głowy, poprawa słuchu, a przede wszystkim zapobieżenie postępowi choroby. Na przestrzeni dziejów rośliny lecznicze były podstawowym narzędziem w rękach medyków, a zarazem głównym składnikiem stosowanym do wyrobu leków. Surowce roślinne w MD mogą więc działać pomocniczo, zwłaszcza w trakcie długotrwałych terapii. Wykazano, iż wyciągi z miłorzębu (Ginkgo biloba L.) likwidują objawy szumu w uszach oraz zawrotów głowy, a napary z imbiru wykazują działanie przeciwwymiotne [1, 6].

Choroba Ménière’a – dieta

Postępowanie terapeutyczne, oprócz farmakoterapii, winno obejmować modyfikację stylu życia, a przede wszystkim sposobu odżywiania. Dieta bowiem jest ważnym elementem wspomagającym leczenie choroby Ménière’a, a jej znaczenie dostrzegano już w latach 30. XX wieku. W praktyce klinicznej zaleceniem stałym jest unikanie kawy, alkoholu, papierosów oraz stresu w celu zmniejszenia częstotliwości występowania napadowych zawrotów głowy.

CO POMAGA, A CO SZKODZI, czyli kilka praktycznych wskazówek dla pacjentów z chorobą Ménière’a:

1. Ogranicz spożycie soli kuchennej do poziomu niższego niż 3 g/dzień. Pamiętaj, iż sól znajduje się niemalże w każdym produkcie spożywczym (zwracaj uwagę na wędliny, pieczywo, ryby wędzone, sery, gotowe sosy) i nietrudno o przekroczenie zalecanej ilości. Dobrym sposobem jest wzbogacanie potraw dodatkiem przypraw i suszonych bądź świeżych ziół (takich jak bazylia, koperek, natka pietruszki, lubczyk, sok z cytryny, imbir).
   WażneW okresie międzynapadowym, zgodnie z zaleceniami Arenberga, początkowo należy stosować dietę niskosodową z równoczesnym ograniczeniem spożycia płynów (5–7 szklanek/dzień). Dzienna podaż soli kuchennej nie powinna przekraczać 1 g [2, 4].
   Ciekawe!

   Dieta o niskiej zawartości soli od lat 30. XX wieku uznawana jest za skuteczny element leczenia zachowawczego pacjentów z MD, bowiem w znacznym stopniu może poprawiać ich jakość życia, minimalizując częstotliwość napadów.
2. W planowanym menu uwzględnij świeże warzywa i owoce sezonowe, zaś w okresie jesienno-zimowym możesz wykorzystać mrożonki. Unikaj produktów przetworzonych: konserwowych bądź w zalewach z uwagi na relatywnie dużą zawartość soli w tego typu produktach.
3. Zrezygnuj z produktów wysokoprzetworzonych, nadmiernych ilości słodyczy, słonych przekąsek oraz produktów typu instant i fast food.
4. Ogranicz bądź wyeliminuj produkty zawierające kofeinę. Pamiętaj, iż substancja ta występuje nie tylko w popularnych napojach takich jak kawa naturalna czy herbata (teina), lecz obecna jest także w napojach gazowanych typu cola, a w mniejszych ilościach również w kakao i czekoladzie.
5. Unikaj sytuacji stresowych. Postaraj się znaleźć czas na odpoczynek, chwilę relaksu i codzienne spacery.
6. Wystrzegaj się dymu papierosowego, rzuć palenie.

Jak twierdzi Georges Portmann, „Choroba Ménière’a jest jednym z najmniej zrozumiałych zespołów zaburzeń zarówno dla lekarzy ogólnych, jak i dla specjalistów. Jest zróżnicowana w obrazie klinicznym i nieprecyzyjnie rozpoznawana, a ponieważ efektywność jej leczenia jest wątpliwa, pozostaje rozczarowaniem klinicystów, pozbawiając pacjenta potencjalnej opieki” [2, 4].

Pomimo postępu medycyny i coraz bogatszej gamy testów diagnostycznych (badania audiologiczne; badania przedsionkowe; badania obrazowe: rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa; test glicerolowy) rozpoznanie choroby Ménière’a, w dalszym ciągu opiera się na analizie objawów klinicznych choroby oraz udokumentowanym niedosłuchu. Na koniec należałoby podkreślić, iż choroba Ménière’a to choroba, która w znacznym stopniu upośledza jakość życia pacjenta, a nieleczona może prowadzić do znacznego ubytku słuchu.