Działanie i dawkowanie popularnej synefryny
Aktualizacja: 20 marca, 2019
W Polsce od pewnego czasu stale wzrasta odsetek osób otyłych, a w świetle aktualnych szacunków uważa się, że nasi rodacy znajdują się na 10. miejscu wśród najbardziej otyłych narodów w całej Europie. Ze względu na stosunkowo niewielką liczbę leków stosowanych przy otyłości cały czas poszukuje się alternatywnych form terapii z uwzględnieniem stosowania surowców naturalnego pochodzenia. Mogą one działać m.in. poprzez receptory układu noradrenergicznego lub adenozynowego, wpływając tym samym na termogenezę. Do tak działających surowców można zaliczyć m.in. synefrynę. Z uwagi na rosnącą popularność tego związku w poniższym artykule zebrane są najważniejsze informacje na temat działania synefryny oraz jej dawkowania. Zapraszamy do lektury!
Synefryna
Synefryna jest podstawowym protoalkaloidem, który może być wytwarzany w niewielkich ilościach w naszym organizmie (jako efekt uboczny metabolizmu tyraminy) lub dostarczany do niego z zewnątrz za pośrednictwem gorzkiej pomarańczy – Citrus aurantium – oraz innych gatunków cytrusów. Zawartość synefryny stanowi bowiem blisko 6% ekstraktu owoców. Wyciąg z gorzkiej pomarańczy doceniono już w starożytnych Chinach, gdzie był często stosowany w medycynie ludowej na różne dolegliwości, w tym związane te z układem oddechowym. To właśnie stamtąd zaczął być importowany do Europy, gdzie zastąpił dodawaną do leków na przeziębienie efedrynę. Obecnie najpopularniejszą, dostępną formę tego suplementu stanowi proszek lub łatwe do aplikacji kapsułki.
Z medycznego punktu widzenia synefryna zaliczana jest do grupy związków α-adrenomimetycznych, czyli pobudzających receptory α-adrenergiczne naszego układu nerwowego. Z uwagi na pełnioną funkcję i specyficzną budowę chemiczną uważana jest za naturalny substytut wspomnianej efedryny. Niemniej jednak w przeciwieństwie do niej synefryna – zgodnie z artykułem 4.2.2 Światowego Kodeksu Antydopingowego – nie jest w świetle prawa uważana za substancję zabronioną. Podobnie jak kofeina, nikotyna, fenylefryna, fenylopropanolamina i pipradrol została umieszczona na listę substancji monitorujących.
Synefryna – działanie
Synefryna jako farmaceutyk posiadający podobne właściwości do efedryny wykazuje szereg potwierdzonych naukowo działań mających wpływ na fizjologię organizmu człowieka. Do najczęstszych z nich zalicza się:
- wzrost skurczowego (o 7 mm/Hg) i rozkurczowego (o 2,6 mm/Hg) ciśnienia tętniczego krwi na 5 godzin po konsumpcji 50 mg związku,
- wzrost tętna, a co za tym idzie – rozprowadzania cząsteczek tlenu w organizmie,
- rozszerzenie światła oskrzeli skutkujące poprawą wydolności,
- udrożnienie zatok, pomoc w łagodzeniu ataków astmy,
- powinowactwo z receptorami β3-adrenergicznymi, w wyniku czego dochodzi do rozkładu tłuszczów (lipazy).
Nic więc dziwnego, że substancja ta jest chętnie wykorzystywana nie tylko przez sportowców, ale również osoby pragnące pozbyć się skumulowanej w nadmiarze tkanki tłuszczowej. Warto jednak zaznaczyć, że skuteczność suplementacji jest w znacznej mierze uzależniona od prowadzonego trybu życia – ilości i rodzaju prowadzonej aktywności fizycznej czy jakości codziennej diety.
Opisując ten związek, należy również wspomnieć o możliwych skutkach niepożądanych wynikających z systematycznego przyjmowania synefryny. Do tych najczęściej zgłaszanych należały bóle głowy, uczucie duszności i nadmierna potliwość. Czy synefryna jest zatem bezpieczna? Jest to wciąż temat dyskusji wielu grup badawczych, jednakże na podstawie aktualnych wyników badań wyciągnięto wnioski, że zażywanie zgodnie z zalecaną dawką jest dla konsumenta najprawdopodobniej bezpieczne.
Synefryna – dawkowanie
Według Niemieckiego Federalnego Instytutu Oceny Ryzyka przeciętna ilość dostarczanej synefryny wraz z dietą codzienną nie przekracza 7 mg. Instytut uznaje, że dawka nie przekraczająca 27 mg synefryny dziennie uznana jest za dobrze tolerowaną i bezpieczną. Z kolei badanie opublikowane na łamach International Journal of Medical Sciences za bezpieczną uznaje dawkę nawet 50 mg związku dziennie. Taka bowiem ilość w połączeniu z 600 mg naringeniny i 100 mg hesperydyny powodowała wzrost spoczynkowej przemiany materii o 183 kcal. Należy przy tym zaznaczyć, że organizmy uczestników żadnej z badanych grup nie wykazywały zmian w częstości akcji serca ani w ciśnieniu tętniczym krwi w porównaniu z grupą kontrolną. Badani nie zgłaszali także różnic w ocenach objawów ze strony organizmu. Osobom aktywnym zaleca się podaż suplementu na 30 minut przed rozpoczęciem planowanej jednostki treningowej. W przypadku dnia nietreningowego zaleca się podaż w pierwszej połowie dnia.
Literatura:
- Hong N. Y., Cui Z. G., Kang H. K., Lee D. H., Lee Y. K., Park D. B., p-Synephrine stimulates glucose consumption via AMPK in L6 skeletal muscle cells, Biochem Biophys Res Commun., 2012; 418(4):720,
- Schmitt G. C., Arbo H.D., Lorensi A. L., Maciel E. S., Krahn C. L., Mariotti K. C., Dallegrave E., Leal M. B., Limberger R. P., Toxicological effects of a mixture used in weight loss products: p-synephrine associated with ephedrine, salicin, and caffeine, Int J Toxicol, 2012; 31(2):184,
- https://www.wada-ama.org/en/media/news/2016-09/wada-publishes-2017-prohibited-list,
- Yang S., Comprehensive Utilization of Citrus By-Products, Elsevier, 2017,
- http://www.bfr.bund.de/de/a-z_index/synephrin-132686.html,
- Stohs S. J., Preuss H. G., Keith S. C., Keith P. L., Miller H., Kaats G. R., Effects of p-synephrine alone and in combination with selected bioflavonoids on resting metabolism, blood pressure, heart rate and self-reported mood changes. Int J Med Sci. 2011 Apr 28;8(4):295-301,
- Kania M i in., Glukomannan i inne substancje pochodzenia roślinnego stosowane w leczeniu otyłości oraz chorób towarzyszących, Postępy fitoterapii, t. 14, nr 2 (2013), s. 132–139.