Małopłytkowość – przyczyny, objawy, leczenie

Małopłytkowość może mieć różne podłoże. Od niedoborowej diety po poważne schorzenia. Sama w sobie nie jest chorobą, natomiast często świadczy o tym, że w organizmie zachodzą jakieś patologiczne procesy. Szybkie poznanie przyczyn tego stanu na ogół  pozwala uporać się z chorobą, zanim stan pacjenta się pogorszy.

Małopłytkowość

Małopłytkowość inaczej jest nazywana trombocytopenią lub skazą krwotoczną. Jest to zaburzenie, które polega na zmniejszeniu się liczby trombocytów w osoczu krwi. Diagnozuje się ją na podstawie wyniku morfologii. Trombocyty są komórkami krwi istotnymi dla prawidłowego krzepnięcia krwi i gojenia się ran. Prawidłowa liczba tych komórek powinna mieścić się w przedziale od 150 000 do 40 000/µl (mikrolitr) krwi. Kiedy wynik morfologii wykaże liczbę poniżej 150 000, można już  mówić o małopłytkowości, natomiast problemy zdrowotne i widoczne objawy tego stanu pojawiają się, gdy liczba trombocytów w surowicy spadnie poniżej 30 000 /µl.

Małopłytkowość – przyczyny

W medycynie wyróżnia się dwa typy małopłytkowości: pierwotną i wtórną.

Małopłytkowość wtórna pojawia się w wyniku różnych chorób, które upośledzają powstawanie trombocytów w szpiku kostnym. Może być również efektem krwotoków lub stosowania niektórych leków.

Małopłytkowość pierwotna pojawia się samoistnie, bez wcześniejszego wystąpienia innych przyczyn. Najczęściej są to wrodzone choroby szpiku kostnego.

Trombocytopenia występuje z powodu 3 mechanizmów. Może ona być efektem, nadmiernego niszczenia trombocytów, zmniejszonej produkcji tych komórek lub wystąpić wskutek złożonych przyczyn, na przykład obfitych krwotoków i rozległych oparzeń.

Nadmierne niszczenie płytek krwi ma miejsce na przykład wtedy, gdy tworzone w organizmie komórki są nieprawidłowe albo gdy organizm wytwarza przeciwko nim przeciwciała. Czasem małopłytkowość jest następstwem niedoboru kwasu foliowego lub witaminy B12.

Małopłytkowość – objawy

• Samoistnie pojawiające się krwotoki i zasinienia;
• wybroczyny na skórze;
• przedłużające się miesiączki;
• drobne krostki na skórze;
• kłopoty z gojeniem się ran i skaleczeń;
• przewlekłe krwawienia z nosa, dziąseł, układu moczowego.

Niekiedy zdarzają się krwotoki do przewodu  pokarmowego, które objawiają się czarnymi, smolistymi stolcami lub wymiotami, które treścią przypominają fusy. Krwawienie może również wystąpić wewnątrz czaszki. Jego następstwem są objawy neurologiczne takie, jak:

• niedowłady kończyn;
• drętwienie ciała;
• zaburzenia mowy.

Objawy te są nagłe i nie należy ich lekceważyć, ponieważ stanowią one zagrożenie dla zdrowia i życia.

Małopłytkowość – leczenie

Celem leczenia małopłytkowości jest przywrócenie pacjentowi poziomu trombocytów, który zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego, czyli ok. 30–50 000/µl. Jeśli jest to konieczne, pacjentowi przetacza się koncentrat krwinek płytkowych. W tym celu stosuje się również leki sterydowe. Aby leczenie było skuteczne, należy również określić, co jest przyczyną małopłytkowości, ponieważ od tego zależy postępowanie terapeutyczne. O wykonywanych badaniach decyduje lekarz i także do niego należy późniejsza interpretacja uzyskanych wyników. Jeśli trombocytopenia jest efektem ubocznym stosowania leków, lekarz może zmienić ich dawkę lub zapisać inny specyfik. Jeżeli zmniejszenie liczby płytek krwi jest wtórnym objawem innej choroby, wówczas należy wdrożyć leczenie danego schorzenia. Można rozważyć suplementację kwasu foliowego i witaminy B12, które są bardzo ważnymi substancjami dla procesów krwiotworzenia. W przypadku niektórych schorzeń, małopłytkowość można wyleczyć poprzez usunięcie śledziony. Natomiast w przypadku wrodzonej małopłytkowości wyjściem może być przeszczep szpiku kostnego.

Małopłytkowość przez długi czas może nie dawać objawów. Jeśli wynik morfologii wykaże trombocytopenię, warto zasięgnąć opinii lekarza, ponieważ może być ona objawem poważnej choroby.  Szczególnie niebezpieczne są krwotoki do przewodu pokarmowego oraz układu nerwowego. Lepiej nie czekać ze zgłoszeniem się do lekarza, gdy już zauważymy objawy.