Goryczka. Działanie i zastosowanie korzenia goryczki

Aktualizacja: 8 maja, 2024

Korzeń goryczki żółtej jest rośliną cenioną w ziołolecznictwie od zarania dziejów. Często stosowany jest na poprawę trawienia. Jest to jednak tylko jedna z wielu leczniczych właściwości, jakie wykazuje goryczka.

Goryczka

Goryczka to wysokogórska roślina, której właściwości lecznicze znano już w starożytności. W Polsce jest bardzo rzadko spotykana, dlatego sprowadza się ją z innych krajów europejskich. Jako surowiec leczniczy wykorzystuje się tylko korzeń goryczki żółtej. Działanie farmakologiczne tego surowca jest możliwe dzięki zawartym w nim substancjom gorzkim. Największym stopniem goryczy charakteryzują się amorogentyna oraz gencjopikrozyd. Oprócz tych substancji w goryczce występują również węglowodany, alkaloidy, olejki eteryczne, a także ksantony– barwniki odpowiedzialne za żółte zabarwienie korzenia.

Korzeń goryczki – działanie

Wachlarz oddziaływań farmakologicznych korzenia goryczki jest bardzo szeroki. Znajdujące się w tej roślinie substancje gorzkie w istotny sposób zwiększają łaknienie, pobudzają wydzielanie śliny oraz soków trawiennych – żołądkowego, trzustkowego i jelitowego – oraz żółci. Wszystko za sprawą podrażnienia przez substancje gorzkie nerwów odpowiedzialnych za wydzielanie śliny i soków trawiennych. Ponadto zawarte goryczce węglowodany działają immunostymulująco. Jej korzeń ma też właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.

Korzeń goryczki – zastosowanie

Korzeń goryczki może być stosowany przy zaburzeniach trawiennych, zgadze, niestrawności, braku łaknienia czy przewlekłych nieżytach żołądka i jelit. Sprawdza się także jako środek żółciopędny w chorobach wątroby i pęcherzyka żółciowego. Jego działanie ogólnowzmacniające sprawia, że jest polecany także w stanach osłabienia organizmu, np. po zabiegach chirurgicznych czy przebytych ciężkich chorobach. Z racji tego, że reguluje procesy trawienne, przeciwdziała wzdęciom i zapobiega procesom fermentacyjnym w jelitach, może być stosowany pomocniczo w zwalczaniu nadwagi i otyłości.

Korzeń goryczki nie powinien być używany w przypadku osób cierpiących na chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy. Ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania goryczki nie powinny spożywać osoby poniżej 18. roku życia, kobiety ciężarne i karmiące piersią. Do skutków niepożądanych mogących pojawić się podczas stosowania goryczki zaliczyć należą: zaburzenia ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty), bóle głowy, a w rzadkich przypadkach tachykardia i świąd skóry.

W jakiej postaci można spotkać korzeń goryczki i w jakich ilościach go spożywać?

Jeśli producent nie wskazuje inaczej:

• do przygotowania herbaty powinno się zastosować 1–2 g sproszkowanego korzenia. Taki napar należy pić 3–4 razy dziennie,
• w postaci nalewki wypijać 1 ml 2–3 razy dziennie,
• w przypadku ekstraktu płynnego spożywać 1 g 2–4 razy dziennie,
• surowiec w formie kapsułek 100–300 mg przyjmować 2–3 razy dziennie.

Jeśli stosujemy wspomniane preparaty na brak apetytu, powinniśmy przyjmować je około pół godziny przed spożyciem posiłku. Jedynie surowiec w formie kapsułek powinien zostać spożyty około godziny przed posiłkiem. Korzenia goryczki nie powinno się stosować dłużej niż dwa tygodnie.

Ze względu na zawarte w korzeniu goryczki substancje gorzkie roślinę tę stosuje się głównie jako środek sekretolityczny w schorzeniach układu pokarmowego. Można go również stosować w przypadku infekcji, zarówno bakteryjnych, jak i wirusowych. Do ograniczeń w zakresie spożywania preparatów z goryczki należą: wiek (nieodpowiednie dla osób poniżej 18. roku życia), ciąża, laktacja oraz choroby wrzodowe żołądka i dwunastnicy.