Naturalne metody wspomagania odporności

Odporność organizmu decyduje o jego podatności na infekcje oraz umożliwia walkę z patogenami, które atakują nasze ciało. Sprawny układ immunologiczny jest niezwykle ważnym elementem profilaktyki zakażeń bakteryjnych czy wirusowych. Aspekt ten jest szczególnie istotny w czasie epidemii, dlatego warto wiedzieć, w jaki sposób modyfikować dietę, aby wspierać układ odpornościowy. 

Spadek odporności u dorosłych i dzieci

Częste infekcje i zakażenia u dzieci mogą być związane z czynnikami zewnętrznymi oraz wewnętrznymi. Do endogennych przyczyn spadku odporności u dzieci należy niedojrzałość układu odpornościowego, który nie rozwinął się w takim stopniu, aby uporać się ze szkodliwymi patogenami. Aby układ odpornościowy dziecka rozwinął się w sposób prawidłowy, należy zapewnić mu jak najlepsze warunki, biorąc pod uwagę czynniki zewnętrzne i potrzeby rozwojowe. Jednym z elementów wpływających na rozwój odporności jest żywienie. Już w wieku płodowym warunkowana jest odporność dziecka. To od stopnia pełnowartościowości diety matki zależy, czy płód będzie w wystarczającym stopniu dożywiony i w jaki sposób wykształci się u niego układ immunologiczny. Na dalszym etapie życia dziecka kluczowe znaczenie ma karmienie piersią, które jest najlepszym sposobem żywienia, ponieważ oprócz walorów dietetycznych wraz z mlekiem matka przekazuje dziecku przeciwciała. W kolejnych latach życia dziecka, a potem dorosłego człowieka zwraca się szczególną uwagę na energetyczność oraz wartość odżywczą diety, która warunkuje jego odpowiedni rozwój. Uważa się, że zarówno niedobór energii, jak i jej nadmiar w diecie sprzyjają spadkom odporności. Z tego powodu można wyciągnąć wnioski, że nieodpowiednio zbilansowane diety redukcyjne mogą sprzyjać pogorszeniu się odporności i częstym infekcjom organizmu. Podobnie wygląda to u osób otyłych, ponieważ w ich przypadku oprócz nadwyżki kalorycznej w diecie występuje problem chorób towarzyszących otyłości, takich jak cukrzyca czy choroba niedokrwienna serca, które mają charakter zapalny, skutkujący upośledzeniem odporności organizmu. Oprócz energetyczności diety jej kluczowym elementem jest też zawartość składników odżywczych, witamin i minerałów, które powinny pokrywać zapotrzebowanie organizmu w danej sytuacji. 

Osłabiony układ immunologiczny – objawy

Spadek odporności może charakteryzować się mało specyficznymi objawami, takimi jak ciągłe zmęczenie, uczucie znużenia, problemy ze snem, osłabienie. Obserwuje się tendencje do nawracających infekcji, częstych zapaleń płuc, oskrzeli, ucha czy zatok. Jeśli więc w ostatnim czasie możemy zaobserwować częste nawroty infekcji, której towarzyszą kaszel, katar, zmęczenie czy nawet gorączka, jest to jednym z sygnałów świadczących o osłabieniu układu immunologicznego. Co więcej, objawem spadku odporności są również zakażenia grzybicze manifestujące się jako grzybica paznokci, skóry czy przewodu pokarmowego lub pleśniawki. Dodatkowo o osłabieniu odporności świadczą zmiany w obrębie jamy ustnej. Obejmują one afty kącików ust oraz języka, co także może wskazywać na niedobory witamin i składników mineralnych w diecie. Obniżona odporność organizmu może również spowolnić proces gojenia się ran. Ma to szczególne znaczenie po zabiegach operacyjnych. 

Prawidłowe żywienie w obliczu koronawirusa

 Do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego konieczna jest odpowiednia dawka witamin w diecie. Niedobory witaminy A powodują zaburzenia w obrębie układu immunologicznego, co zwiększa ryzyko zapadalności na choroby zakaźne, a w konsekwencji również śmiertelność. Niedobór witaminy A, która jest niezbędna w procesie tworzenia limfocytów T, zmniejsza ich liczbę i osłabia aktywność fagocytarną makrofagów. Ze względu na działanie antyoksydacyjne w diecie nie powinno również zabraknąć witaminy E, której dobrym źródłem są oleje z zarodków pszenicy, a także oleje: słonecznikowy, rzepakowy, sojowy i kukurydziany, ponadto kiełki oraz zielone warzywa liściaste. Podobnie witamina D odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego, dlatego rekomenduje się jej suplementację przez cały rok. Z kolei witamina C zawarta jest w leukocytach i zużywa się szybko w trakcie infekcji organizmu, działa immunostymulacyjnie oraz wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Najlepszymi źródłami witaminy C są: dzika róża, papryka, porzeczka, natka pietruszki i jarmuż. 

Oprócz witamin niezwykle ważna w kontekście wspomagania układu odpornościowego jest zawartość składników mineralnych w diecie, a w szczególności selenu, cynku i żelaza. Selen jest silnym przeciwutleniaczem oraz wspomaga układ immunologiczny. Występuje w podrobach, owocach morza i rybach. Dobrym jego źródłem są także mleko i jego przetwory, orzechy i produkty zbożowe. Również odpowiednia zawartość cynku w diecie zmniejsza ryzyko infekcji organizmu. Ten składnik znajduje się przede wszystkim w produktach zbożowych, kaszy gryczanej, ciemnym pieczywie, a także w mięsie i jego przetworach. Warto jeszcze wspomnieć o żelazie, którego niedobór zmniejsza czynność bakteriobójczą organizmu. Główne źródła żelaza w diecie to mięso i jego przetwory, a także produkty zbożowe. Należy jednak pamiętać, że dobrze skomponowany jadłospis zdrowej osoby pokrywa zapotrzebowanie na selen, żelazo i cynk bez konieczności ich suplementacji. 

Bardzo ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu spełniają również tłuszcze w diecie. Szczególnie mowa tu o niezbędnych nienasyconych kwasach tłuszczowych (NNKT) omega-3 i omega-6. Kwasy omega-6 wykazują działanie prozapalne, a kwasy omega-3 przeciwzapalne, dlatego niezwykle ważna jest ich zawartość w diecie. Pożądany rozkład tych kwasów znajduje się w oleju rzepakowym oraz lnianym. Dobrym źródłem kwasów omega-6 są oleje: słonecznikowy, sojowy, krokoszowy, kukurydziany i olej z pestek winogron, a kwasów omega-3 – oleje: sojowy, rzepakowy i lniany. Należy również wspomnieć o roli kwasów EPA (kwas eikozapentaenowy) i DHA (kwas dokozaheksaenowy), które można znaleźć w tłustych rybach morskich. 

Jak wzmocnić odporność? Naturalne metody

 W celu poprawy odporności należy dokładnie przyjrzeć się swojej diecie i zadbać o jej zbilansowanie pod kątem wszystkich składników odżywczych, witamin i minerałów. Należy pamiętać także o ograniczeniu w diecie alkoholu oraz eliminacji używek. Warto też stosować napary ziołowe o działaniu wspierającym odporność. Zaliczamy do nich napary z czarnego bzu, dzikiej róży, jarzębiny, wiesiołka dwuletniego czy czystka. Pamiętajmy, że działania antybakteryjne i antywirusowe wykazuje również aloes, który stosowany jest w profilaktyce infekcji. 

Warto włączyć też do diety naturalne antybiotyki, takie jak czosnek, cebula czy oregano. 

Co więcej, należy szczególnie zadbać o prawidłową mikroflorę jelitową, która wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego. Bardzo dobrym źródłem bakterii probiotycznych w diecie są mleczne napoje fermentowane – kefir, jogurt i maślanka. Dodatkowo jadłospis powinien być bogaty w kiszonki, które są źródłem pożądanych bakterii. 

Jednym z kluczowych elementów wpływających na funkcjonowanie układu odpornościowego jest prawidłowa dieta. Dostarczane wraz z pożywieniem składniki odżywcze, witaminy, minerały i probiotyki wpływają na odpowiedź układu immunologicznego na infekcje oraz odgrywają ogromną rolę w skutecznej profilaktyce zachorowań.