Witamina C lewoskrętna – działanie, dawkowanie. Witamina C lewoskrętna dla dzieci

Producenci suplementów diety znaleźli kolejny sposób na zwiększenie sprzedaży wykorzystując spopularyzowane ostatnio nieporozumienie dotyczące witaminy C. Witaminę C można znaleźć w sklepach internetowych w formie proszku w opakowaniach niemalże hurtowych, kryjącą się pod naukowo brzmiącym tytułem – witamina C lewoskrętna.

Witamina C lewoskrętna

Witamina C, wbrew mylącej nazwie, w rzeczywistości jest prawoskrętna. Skąd całe zamieszanie? Witamina C to kwas L-askorbinowy. Przedrostek L bardzo łatwo skojarzyć właśnie z lewoskrętnością i tym samym wyciągnąć pochopne wnioski prowokujące lawinę nieporozumień. Tak naprawdę L odnosi się do czegoś zupełnie innego – ułożenia przestrzennego atomów wokół przedostatniego atomu węgla w łańcuchu. Otóż atomy wodoru i tlenu układają się po lewej stronie w schemacie budowy cząsteczki kwasu askorbinowego przeniesionym na płaszczyznę. W przypadku, kiedy jest odwrotnie, tj. pojawiają się one po stronie prawej – mamy do czynienia z kwasem D-askorbinowym, który z witaminą C nie ma nic wspólnego. Producenci suplementów z witaminą C nie są zobligowani do tego, aby na opakowaniach umieszczać adnotację – „kwas l-askorbinowy”, ponieważ bezsprzecznie witamina C tożsama jest z kwasem l-askorbinowym. Lewoskrętność jest pojęciem dość abstrakcyjnym i odnosi się do kierunku, w którym skręca się płaszczyzna światła spolaryzowanego przechodzącego przez daną substancję. W przypadku kwasu l-askorbinowego paradoksalnie skręcanie jest zgodne z ruchem wskazówek zegara – czyli co do prawoskrętności nie ma już wątpliwości.

Działanie witaminy C lewoskrętnej

Skoro rozwiane zostały wątpliwości co do budowy witaminy C, można wspomnieć o jej właściwościach. Witamina C jest związkiem niezwykle istotnym dla funkcjonowania organizmu. Przede wszystkim warunkuje odpowiednie funkcjonowanie układu odpornościowego (co niestety nie oznacza, że zwiększone jej spożycie w okresie choroby przyspieszy powrót do zdrowia). Witamina C to najbardziej znany antyoksydant. Z łatwością może przekazywać elektrony na inne związki, dlatego posiada zdolność neutralizowania wolnych rodników. Dzięki tej właściwości kwas askorbinowy pełni rolę ochronną przed chorobami sercowo-naczyniowymi, ale także przed zmianami nowotworowymi. Zbyt wysokie nagromadzenie wolnych rodników prowadzi do tzw. stresu oksydacyjnego, w wyniku którego komórkowe DNA jest bardziej podatne na uszkodzenie. Wszelkie mutacje zachodzące w obrębie materiału genetycznego mogą być niebezpieczne i sprzyjać niewłaściwej produkcji niektórych związków i wystąpieniu zmian nowotworowych. Witamina C zapobiega także przekształcaniu się azotanów w szkodliwe nitrozoaminy. Azotany przyjmowane np. wraz z żywnością (w tym z mięsem, szczególnie peklowanym czy wędzonym) pod wpływem działania np. Helicobacter pylori przekształcane są w azotyny, a te z kolei we wspomniane wyżej nitrozwiązki. Nitrozoaminy posądzane są m.in. o zwiększenie ryzyka nowotworów, w tym wątroby, jelita grubego, płuc, trzustki, żołądka, nerek, języka. Witamina C jest również niezbędna w syntezie kolagenu, czyli białka występującego w dziąsłach, zębach, tkance kostnej. Pełni w tym kontekście rolę aktywatora enzymu, który bierze udział w jego tworzeniu. Wspomniana wcześniej łatwość z jaką witamina C staje się dawcą elektronów stoi za niezwykle istotną rolą jaką kwas l-askorbinowy pełni w syntezie noradrenaliny, jak również w zwiększaniu przyswajalność żelaza niehemowego, czyli tego, które dostarczamy wraz z produktami roślinnymi. Witamina C redukuje (tzn. przekazuje elektron) żelazo (iii) do żelaza (ii), które z łatwością ulega wchłonięciu w dwunastnicy.

Dawkowanie witaminy C lewoskrętnej

Zapotrzebowanie na witaminę C określają normy żywienia IŻŻ. Dla mężczyzn jest to 90 mg, dla kobiet 75 mg na dobę. Na szczęście zapotrzebowanie na witaminę C przy zastosowaniu zbilansowanej diety nie trudno jest zaspokoić. Witamina C jest dobrze rozpuszczalna w wodzie, wchłania się głównie w dwunastnicy. Warto pamiętać, że palenie papierosów wpływa niekorzystnie na proces jej przyswajania. Zwiększone zapotrzebowanie na tę witaminę dotyczy palaczy, osób narażonych na przewlekły stres, przy ciężkim wysiłku fizycznym, u kobiet w ciąży i karmiących, diabetyków. Niektórzy, zwłaszcza osoby związane z kręgiem medycyny alternatywnej, postulują za przyjmowaniem bardzo dużych dawek witaminy C sięgających nawet 2 g dziennie. Nie ma jednak wystarczających dowodów na to, że taka praktyka może wyleczyć z jakiegokolwiek schorzenia. Zróżnicowana dieta bogata w warzywa i owoce jest w stanie w zupełności zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na witaminę C. Nie warto zatem sięgać bezzasadnie po suplementy diety.

Witamina C lewoskrętna dla dzieci

Bazowanie na diecie, jako głównym źródle niezbędnych witamin i pierwiastków jest słuszną praktyką zwłaszcza w przypadku dzieci. Co prawda witamina C z produktów spożywczych jest tym samym związkiem, który zamknięty jest w tabletkach na aptecznych półkach, jednak żaden suplement nie zastąpi nam warzywa czy owocu. Dlaczego? Oprócz witamin czy minerałów produkty roślinne dostarczają nam także innych związków np. polifenoli czy antocyjanów. Stąd też ich niepowtarzalne, tak jak ich skład, właściwości. Instytut Żywności i Żywienia podkreśla, że odpowiednio prowadzona dieta nie wymaga dodatkowej suplementacji.

Mit lewoskrętnej witaminy C został już jednoznacznie obalony. Do przyjmowania wszelkiego rodzaju suplementów powinniśmy podchodzić ostrożnie (choć są sytuacje, w których jest to zalecane), nie tylko ze względów zdrowotnych ale także finansowych.