Luteina i zeaksantyna – źródła i wpływ na narząd wzroku

Aktualizacja: 23 lutego, 2024

Luteina i zeaksantyna to barwniki występujące naturalnie w produktach roślinnych i należące do grupy karotenoidów. Występują również w siatkówce oka człowieka, gdzie pełnią funkcję ochronną przed promieniowaniem UV. Największe ich stężenie odnotowano w plamce żółtej, która odpowiada za widzenie i prawidłową ostrość wzroku.

Luteina i zeaksantyna – właściwości

Zarówno luteina, jak i zeaksantyna posiadają właściwości przeciwutleniające, dzięki czemu niszczą wolne rodniki powstałe pod wpływem promieniowania ultrafioletowego. Szczególnie niebezpieczne są one dla fotoreceptorów zawierających dużo wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Do grup ryzyka należą osoby starsze, palacze, osoby cierpiące na zwyrodnienie plamki żółtej oraz alkoholicy.

Dieta bogata w luteinę i zeaksantynę powoduje wzrost ich stężenia w plamce żółtej, zmniejszając jednocześnie ryzyko wystąpienia zwyrodnienia tej struktury siatkówki oraz zaćmy, które mogą być przyczyną utraty wzroku.

Luteina i zeaksantyna – źródła

Organizm ludzki nie potrafi wytworzyć luteiny i zeaksantyny, dlatego należy je dostarczyć z zewnątrz w postaci pokarmów lub suplementów. Do najbogatszych źródeł luteiny należą:

•   jarmuż (39,55 mg/100 g produktu)
•   szpinak (11,94 mg/100 g produktu)
•   sałata (1,35-2,92 mg/100 g produktu)
•   papryka czerwona (2,20 mg/100 g produktu)
•   brokuły (2,44 mg/100 g produktu)
•   cukinia ze skórką (2,12 mg/100 g produktu)
•   dynia (2,12 mg/100 g produktu)
•   brukselka (1,59 mg/100 g)
•   kukurydza (0,88 mg/100 g produktu)

Luteina zawarta jest również w niektórych owocach (nektarynkach, jeżynach, agreście, awokado, kiwi, malinach, porzeczkach czarnych), jednak w znacznie mniejszych ilościach niż w warzywach. Zawartość luteiny zależy od metod uprawy rośliny oraz warunków środowiska.

Pewna ilość luteiny znajduje się w żółtku jaja. Jej obecność jest konsekwencją karmienia kur produktami roślinnymi. Średnia zawartość luteiny w żółtkach jaj wynosi 1723 ± 690 μg/100 g.

Oczy są niezwykle delikatnym narządem, szczególnie narażonym na różnego rodzaju zmiany chorobowe, dlatego też z należytą uwagą powinniśmy dbać o ich prawidłową kondycję. Odpowiednia dieta, bogata w warzywa i owoce z pewnością wspomoże prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku i uchroni go przed wieloma schorzeniami.